Katar sienny – przyczyny i objawy
Przyczyną kataru siennego są alergeny, znajdujące się w powietrzu – najczęściej wywołują katar sienny pyłki roślin lub kurz. W wyniku reakcji alergicznej przeciwciała dróg oddechowych uwalniają histaminę, podrażniającą błonę śluzową nosa. Katar alergiczny może występować sezonowo (reakcja na pyłki roślin i grzybów, zarodników pleśni) lub o każdej porze roku (gdy przyczyną jest kurz, roztocza, sierść zwierząt).
Do najpowszechniejszych przyczyn powstawania kataru siennego należą alergeny:
Oprócz powyższych czynników wpływ na katar sienny mają też zarodniki pleśni, głównie z grupy Cladosporium. Zarodniki tego rodzaju to grupa kilkuset grzybów pleśniowych, które najczęściej wywołują alergiczny nieżyt nosa. Przenoszone przez wiatr, dobrze rozwijają się w warunkach domowych, chętnie osiedlając się w miejscach takich jak kuchnia czy łazienka. Oprócz kataru wywołują także grzybicze zapalenie zatok, a także astmę i atopowe zapalenie skóry. Problemów z Cladosporium trudno jest uniknąć – grzyby rozwijają się bardzo łatwo, nawet w na pozór czystych pomieszczeniach, a szczególny wzrost ilości zarodników zauważyć można latem, w okolicach sierpnia. Skutecznym działaniem profilaktycznym może być usunięcie roślin doniczkowych (pleśń tego rodzaju lubi wilgotną glebę) oraz zadbanie o wyczyszczenie klimatyzacji, w której chętnie rozwijają się grzyby.
Typowe objawy kataru siennego to:
- kichanie
- łzawienie oczu
- swędzenie w gardle
- swędzenie nosa
- niedrożność nosa
- przejrzysta, rzadka wydzielina z nosa (katar)
Objawy mogą różnić się w zależności od przyczyny alergii i indywidualnych uwarunkowań chorego – kojarzony z alergią zatkany nos może u niektórych osób nie występować jako główny objaw, podczas gdy w innych przypadkach będzie symptomem najlepiej potwierdzającym katar sienny.
W przypadku gdy stężenie alergenów jest wysokie, mogą pojawić się:
- bóle głowy
- utrata węchu i smaku
- zablokowanie zatok
Czy można wyleczyć katar alergiczny?
Istnieje wiele możliwości leczenia alergicznego nieżytu nosa – leki na katar sienny to tylko część z nich!
Domowe sposoby na katar sienny sprawdzają się bardzo często jako dobra alternatywa dla leków. Z pomocą w walce z alergicznym nieżytem nosa przychodzą na przykład bogate w kapsaicynę papryczki chili, które pomagają udrożnić nos i zmniejszać jego przekrwienie, co pozwala znacząco złagodzić objawy. Badania sugerują także dobry wpływ karotenoidów, które znajdziemy w marchewkach – zmniejszają one stany zapalne dróg oddechowych, pomagając w stanach takich jak katar alergiczny. W leczeniu kataru siennego pomogą także wszystkie naturalne leki przeciwhistaminowe, takie jak owoce bogate w witaminę C i kwercetynę czy czosnek.
Skutecznym środkiem na katar sienny są też izotoniczne roztwory soli, które łagodzą objawy przypadłości – można kupić je w aptece, ale również przygotować w domu, we własnym zakresie.
Prostym sposobem na ograniczenie kontaktu z alergenami jest… dokładne umycie rąk i twarzy po powrocie do domu, a najlepiej wzięcie prysznica. Dzięki temu pyłki roślin zostaną spłukane.
Leczenie farmakologiczne kataru siennego odbywa się przy pomocy leków antyhistaminowych oraz kortykosteroidów w aerozolu do nosa. Należy stosować je regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza, co pozwoli cieszyć się ich pełnym działaniem i skutecznością.
Leki przeciwleukotrienowe, także wykorzystywane w terapii kataru siennego, pozwalają też łagodzić objawy innej często towarzyszącej alergiom przypadłości – astmy.
Katar alergiczny u dziecka wymaga natomiast nieco innego podejścia – alergiczny nieżyt nosa u dzieci leczy się dlatego między innymi kromonami. Leki tego rodzaju wyróżniają się jako niezbyt silne, ale za to bardzo dobrze tolerowane przez chorych; z uwagi na co przyjmować mogą je zarówno małe dzieci, jak i kobiety w ciąży.
Alternatywą dla leków farmakologicznych oraz domowych sposobów leczenia pozostaje immunoterapia swoista (SIT) kataru siennego. Rozpoczyna się ona od badań, mających na celu precyzyjne wykrycie alergenu, który jest odpowiedzialny z wywoływane objawy. Następnie, poprzez podawanie małych dawek alergenu, zwiększanych stopniowo przez okres kilku lat, wyrabia się u chorego odporność na dany czynnik. Immunoterapia to sprawdzony sposób na zmniejszenie objawów kataru siennego, który dodatkowo zmniejsza ryzyko rozwoju astmy.
Katar sienny czy przeziębienie? Jak rozpoznać katar alergiczny?
Katar sienny bardzo łatwo pomylić z infekcją nosa i gardła.
Warto wiedzieć, na co zwracać uwagę, aby rozróżnić te dwa schorzenia.
Katar zwykły (przeziębienie):
- przyczyna: w ponad 90% przypadków wirusy
- zaraźliwość: infekcję można przenieść na inną osobę drogą kropelkową
- występowanie: może występować przez cały rok, najczęściej w okresach obniżonej odporności (jesienią i zimą)
- wydzielina: na początku wodnista, potem gęstnieje, może mieć żółte lub zielone zabarwienie
- czas trwania: ok. 7-10 dni
