Rak sromu

Srom - budowa i funkcje

Srom to część żeńskiego układu płciowego, znajdująca się na zewnątrz ciała. Składa się z kilku istotnych elementów, z których każdy pełni swoje unikalne funkcje.

Pierwszym elementem są wargi sromowe większe, które towarzyszą wargom sromowym mniejszym po obu stronach otworu sromowego. Warga sromowa większa jest pokryta włosami łonowymi i składa się głównie z tkanki tłuszczowej oraz skóry. Jej główną funkcją jest ochrona wewnętrznych struktur sromu oraz utrzymanie odpowiedniego nawilżenia.

Drugim istotnym elementem są wargi sromowe mniejsze, które otaczają wejście do pochwy oraz cewki moczowej. Wargi sromowe mniejsze są bardziej wrażliwe i bogatsze w naczynia krwionośne oraz nerwy. Ich rola obejmuje między innymi ochronę delikatnych struktur wewnętrznych.

Między wargami sromowymi mniejszymi i większymi znajduje się przestrzeń, nazywana przedsionkiem pochwy. Jest to obszar, który również pełni istotną funkcję podczas stosunku płciowego oraz porodu, umożliwiając rozszerzenie się sromu i łagodzenie napięcia podczas tych procesów.

Ostatnim, ale nie mniej istotnym elementem jest łechtaczka, która znajduje się w górnej części sromu. Jest to bardzo wrażliwy organ, odpowiedzialny za doznania seksualne u kobiet - pełni on ogromną rolę w życiu seksualnym i doznaniach z nim związanych.

Podsumowując, srom składa się z warg sromowych większych i mniejszych, przedsionka pochwy oraz łechtaczki. Każdy z tych elementów ma swoją unikalną budowę i funkcję, które wspólnie tworzą integralną część żeńskiego układu płciowego. Co ważne, objawy raka sromu można odnotować na wszystkich z wymienionych powyżej elementów - właśnie dlatego warto zwracać uwagę na wszystkie nietypowe oznaki potencjalnej choroby. 

Rak sromu - statystyki

Jak zauważyliśmy wcześniej, rak sromu to dość rzadka forma nowotworu, stanowiąca około 1% wszystkich przypadków zachorowań na raka wśród kobiet. W 2020 roku w Polsce odnotowano jedynie kilkaset nowych przypadków, w tym nieco ponad 400 zgonów wywołanych przez chorobę. 

Chociaż średni wiek chorych zazwyczaj obejmuje kobiety w zaawansowanym wieku, od niedawna obserwuje się również występowanie raka sromu u dużo młodszych kobiet, co powoduje zaniepokojenie lekarzy i naukowców - potencjalnej przyczyny takiego stanu rzeczy upatruje się w zmianach dotyczących stylu życia u młodych kobiet.

Czynniki ryzyka raka sromu - skąd bierze się nowotwór sromu?

Nowotwór sromu może być spowodowany przez różnorodne czynniki ryzyka, zarówno genetyczne, środowiskowe, jak i zdrowotne. Jednym z głównych czynników ryzyka jest wiek, ponieważ ryzyko zachorowania na raka sromu zwykle wzrasta wraz z wiekiem. Kobiety w późnym wieku są bardziej narażone na rozwój tej choroby.

Innym istotnym czynnikiem ryzyka jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Niektóre typy wirusa HPV, zwłaszcza typy 16 i 18, mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka sromu poprzez zmiany w komórkach skóry sromu.

Choroby związane z układem odpornościowym, takie jak HIV/AIDS, mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia raka sromu. Osoby z osłabionym układem odpornościowym są bardziej podatne na infekcje wirusem HPV oraz mają trudności w zwalczaniu komórek rakowych.

Liszaj twardzinowy, czyli przewlekła choroba skóry, może także zwiększać ryzyko rozwoju raka sromu. Zmiany zapalne i blizny, charakterystyczne dla liszaja twardzinowego, mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i uszkodzenia tkanki, zwiększając ryzyko transformacji nowotworowej.

Dodatkowo, palenie papierosów może być powiązane z większym ryzykiem raka sromu, ponieważ substancje toksyczne zawarte w dymie tytoniowym mogą uszkadzać DNA komórek skóry sromu, sprzyjają powstawaniu zmian nowotworowych.

Należy również zauważyć, że istnieje pewne dziedziczne predyspozycje do rozwoju raka sromu, które mogą być dziedziczone w rodzinach. Kobiety, których krewni pierwszego stopnia cierpieli na raka sromu, mogą mieć zwiększone ryzyko wystąpienia tej choroby.

Warto zaznaczyć, że obecność tych czynników ryzyka nie gwarantuje zachorowania na raka sromu, ale zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie swojego zdrowia, przestrzeganie zaleceń lekarza oraz przestrzeganie zdrowego stylu życia w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju raka sromu.

Rak sromu - objawy

Rak sromu może objawiać się różnorodnymi symptomami, które mogą być łatwo zbagatelizowane lub pominięte. Jednakże wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Niektóre z głównych objawów raka sromu obejmują:

• Guzy lub owrzodzenia. Jednym z najczęstszych objawów raka sromu są guzy lub owrzodzenia w okolicach sromu. Mogą one być widoczne lub odczuwalne podczas codziennych czynności, takich jak siedzenie czy chodzenie. Rak sromu może prowadzić do zmian w wyglądzie narządów płciowych, takich jak powiększenie warg sromowych czy obrzęk łechtaczki.
• Świąd lub pieczenie. Występowanie uporczywego świądu lub pieczenia w okolicach sromu to często najważniejszy i pierwszy objaw raka. Świąd ten może być często mylony z infekcją grzybiczą, co może opóźnić diagnozę.
• Krwawienie. Nietypowe krwawienie z pochwy po stosunku płciowym lub w trakcie oddawania moczu może być objawem zaawansowanego raka sromu, który dotarł do tkanek głębiej.
• Ból podczas stosunku. Kobiety cierpiące na zaawansowany rak sromu mogą odczuwać ból lub dyskomfort podczas stosunku płciowego. Może to być spowodowane obecnością guzów lub owrzodzeń w okolicach sromu.
• Zmiany w wyglądzie skóry. Rak sromu może powodować zmiany w wyglądzie skóry w okolicach sromu, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub nadżerki. Te zmiany mogą być trudne do zauważenia na pierwszy rzut oka, ale mogą być istotnym objawem choroby.
• Trudności z oddawaniem moczu. Zaawansowany rak sromu może wywoływać ucisk na pobliskie struktury, takie jak cewka moczowa, co może prowadzić do trudności z oddawaniem moczu.

Warto zaznaczyć, że objawy raka sromu mogą być różne w zależności od stopnia zaawansowania choroby i indywidualnych cech pacjentki. Dlatego ważne jest zgłoszenie się do lekarza w przypadku wystąpienia nietypowych objawów w okolicach sromu, szczególnie jeśli są one trwałe i nieustępujące.

Diagnostyka raka sromu 

Diagnoza raka sromu obejmuje szereg procedur diagnostycznych mających na celu potwierdzenie obecności nowotworu oraz określenie jego stopnia zaawansowania. Wśród najważniejszych metod diagnozowania raka sromu należą:

• Ocena kliniczna - podstawą diagnostyki raka sromu jest dokładne badanie kliniczne przeprowadzane przez lekarza ginekologa. Podczas badania lekarz ocenia zmiany w wyglądzie sromu oraz przeprowadza palpacyjne badanie guzków czy owrzodzeń.
• Badanie cytologiczne komórek pobranych z powierzchni sromu - cytologia sromu, podobnie jak cytologia szyjki macicy, polega na pobraniu próbki komórek z powierzchni sromu za pomocą specjalnej szczoteczki lub wacika. Następnie komórki są badane pod mikroskopem, co pozwala na wczesne wykrycie potencjalnych zmian nowotworowych.
• Badanie histopatologiczne wycinków - w przypadku podejrzenia raka sromu, konieczne może być pobranie wycinka tkanki obszaru widocznej zmiany skórnej. Wycinek ten jest następnie badany pod mikroskopem przez specjalistę, który ocenia zmiany na poziomie komórkowym i potwierdza lub wyklucza obecność nowotworu.
• Inne badania (biopsja aspiracyjna węzłów chłonnych; PET) - W przypadku podejrzenia przerzutów raka sromu do węzłów chłonnych, może być wykonana biopsja aspiracyjna węzłów chłonnych. Ponadto, badanie PET (pozytonowa tomografia emisyjna) może być użyteczne w ocenie rozprzestrzenienia się nowotworu poza obszar sromu.

W przypadku pacjentek z wieloma ogniskami nowotworowymi, z każdego z nich należy pobrać osobną biopsję w celu dokładnej oceny ich charakteru i stopnia zaawansowania. Podsumowując - różnorodne metody diagnostyczne pozwalają na wczesne wykrycie raka sromu oraz precyzyjne określenie jego cech, co jest kluczowe dla skutecznego planowania leczenia.

Leczenie raka sromu

Leczenie raka sromu może być skomplikowane i zależy od wielu czynników, takich jak stadium choroby, wiek pacjentki, jej ogólny stan zdrowia oraz preferencje. Istnieje kilka głównych metod leczenia raka sromu, które mogą być stosowane samodzielnie lub w kombinacji:

• Leczenie chirurgiczne. Chirurgiczne usuwanie zmian nowotworowych jest często stosowane w leczeniu raka sromu. W zależności od stopnia zaawansowania choroby, może to obejmować resekcję zmiany nowotworowej, częściowe lub całkowite wycięcie sromu (wulwektomia). Chirurgiczne usuwanie węzłów chłonnych może być również konieczne w przypadku przerzutów nowotworowych.
• Radioterapia. Radioterapia polega na stosowaniu promieniowania jonizującego w celu niszczenia komórek nowotworowych. Może być stosowana jako samodzielna metoda leczenia lub jako uzupełnienie po leczeniu chirurgicznym. Radioterapia może być również wykorzystywana w celu złagodzenia objawów raka sromu w przypadkach, gdy operacja nie jest możliwa.
• Chemioterapia. Chemioterapia wykorzystuje leki przeciwnowotworowe do niszczenia komórek nowotworowych. Może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z innymi metodami leczenia, takimi jak chirurgia lub radioterapia. Chemioterapia może być szczególnie skuteczna w przypadkach zaawansowanego raka sromu lub w przypadkach, gdy nowotwór nie może być usunięty chirurgicznie.
• Terapia celowana. Terapia celowana polega na stosowaniu leków lub substancji, które mają na celu selektywne niszczenie komórek nowotworowych, minimalizując działanie na zdrowe komórki. Terapia celowana może być skuteczna u niektórych pacjentek z rakiem sromu, zwłaszcza w przypadkach, gdy nowotwór wykazuje określone zmiany genetyczne.
• Immunoterapia. Immunoterapia polega na stosowaniu leków lub substancji, które wzmacniają naturalną odpowiedź immunologiczną organizmu w celu zwalczania komórek nowotworowych. Choć wciąż rozwijana, immunoterapia może być obiecującą metodą leczenia raka sromu w przyszłości.

Przygotowując pacjentkę do leczenia, lekarz skupia się na dobraniu odpowiedniej metody terapii, biorąc pod uwagę indywidualne czynniki i charakterystykę choroby. Kombinacja różnych sposobów leczenia może być stosowana w celu maksymalizacji skuteczności terapii i poprawy rokowań pacjentki. Regularna ocena i śledzenie postępów leczenia są kluczowe dla skutecznej walki z rakiem sromu.

Podsumowanie
Rak sromu to rzadka, ale poważna choroba związana z żeńskim układem płciowym. Czynniki ryzyka obejmują między innymi wiek, zakażenie wirusem HPV, choroby autoimmunologiczne i palenie papierosów. Objawy mogą być różnorodne, obejmując guzki, świąd, krwawienie i zmiany skórne. 

Diagnoza opiera się na badaniu klinicznym, kolposkopii, badaniach cytologicznych i histologicznych. Leczenie może obejmować chirurgię, radioterapię, chemioterapię, terapię celowaną lub immunoterapię, często stosowane są różne metody łącznie. Wczesne wykrycie i leczenie są kluczowe dla poprawy rokowań pacjentek z rakiem sromu - dlatego nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek nietypowe objawy!

FAQ - pytania i odpowiedzi 

Jakie są objawy raka warg sromowych?

• Objawy raka warg sromowych mogą obejmować między innymi guzki lub owrzodzenia na wargach sromowych i ich okolicach, ból lub dyskomfort podczas chodzenia, siedzenia lub stosunku, oraz zmiany w wyglądzie warg sromowych i łechtaczki, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub krwawienie. Najczęściej pierwsze i najważniejsze objawy to jednak świąd i pieczenie okolicy sromu. 

Jak rozpoznać rak sromu?

• Rak sromu rozpoznaje się poprzez badanie fizykalne, cytologię, biopsję zmiany skórnej w obrębie sromu oraz badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.

Jak długo się żyje z rakiem sromu?

• Rokowania związane z rakiem sromu różnią się w zależności od stopnia zaawansowania choroby, leczenia orogólnego stanu pacjentki. Wczesne wykrycie i skuteczne leczenie mogą poprawić rokowania. Na przykład rokowania w przypadku wcześnie wykrytych zmian rakowych gwarantują około 90% przeżywalności w ciągu następnych 5 lat. 

Czy rak sromu boli?

• Ból może być objawem raka sromu, jednakże nie zawsze występuje. Objawy bólowe mogą być związane z zaawansowaniem choroby lub obecnością owrzodzeń.

Jakie są pierwsze objawy raka sromu?

• Pierwsze objawy raka sromu mogą obejmować guzki, owrzodzenia, świąd lub zmiany w kolorze skóry w okolicach sromu. Wiele zależy od rodzaju raka i obszaru zmian. 

Jak wygląda rak na wargach sromowych?

• Rak na wargach sromowych może manifestować się jako guzki lub owrzodzenia, które mogą być widoczne lub odczuwalne podczas badania fizycznego, a także zmiany skórne.

Jak wykryć rak sromu?

• Rak sromu można wykryć poprzez regularne badania ginekologiczne, które obejmują badanie palpacyjne, cytologię oraz badania obrazowe, takie jak kolposkopia.

Czy rak warg sromowych jest uleczalny?

• Uleczalność raka warg sromowych zależy od wielu czynników, takich jak stopień zaawansowania choroby, rodzaj leczenia oraz ogólny stan zdrowia pacjentki. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie mogą zwiększyć szanse na wyleczenie.

Jakie przerzuty daje rak sromu?

• Rak sromu może dawać przerzuty do pobliskich węzłów chłonnych oraz do innych narządów w organizmie, co może znacząco wpłynąć na rokowania i plan leczenia.

Jak szybko rozwija się rak sromu?

• Szybkość rozwoju raka sromu może się różnić w zależności od wielu czynników, w tym od stopnia zaawansowania choroby, jej agresywności oraz odpowiedzi na leczenie. W niektórych przypadkach rak sromu może rozwijać się stosunkowo szybko, dlatego wczesne wykrycie i leczenie są kluczowe dla poprawy rokowań.