Jak wygląda pokrzywka? Co to takiego?
Pokrzywka to niezwykle często występująca choroba skóry. Powodowane przez nią zmiany skórne do złudzenia przypominają te, które pojawiają się na ciele przy poparzeniu przez pokrzywę. To właśnie w wyniku tego podobieństwa przypadłość zyskała swoją nazwę!
Statystyki wskazują, że pokrzywka skórna to choroba, która występuje u nawet 25% populacji. Pomimo tego, że jest powszechnym schorzeniem, jej diagnostyka nastręcza czasem problemów.
Pokrzywka bywa mylona z różnymi chorobami skóry, wśród których wyróżnić warto na przykład świerzb.
Przyczyna problemów z diagnozowaniem choroby wynika z tego, że przyjmująca postać zaczerwienień wysypka skórna, obfitująca w drobne bąble na ciele i charakteryzująca się świądem, bardzo często powiązana jest z inną dolegliwością, w wyniku której powstają zmiany skórne. Mówiąc krótko - pokrzywka to równie często objaw innych chorób.
Skąd bierze się pokrzywka?
Sam sposób powstawania pokrzywki jest dość skomplikowany, pomimo tego, że samą dolegliwość łatwo jest opisać. Pokrzywka to reakcja naczyniowa, wpływająca na zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, co z kolei prowadzi do powstawania bąbli na ciele, przebarwień, świądu. W procesie powstawania pokrzywki biorą udział zróżnicowane substancje chemiczne - nie bez znaczenia jest tu na przykład histamina.
Pokrzywka w świadomości wielu pacjentów to wynik alergii. Pokrzywka alergiczna to jednak tylko jeden rodzaj dolegliwości, która może wykształcać się z wielu zróżnicowanych przyczyn.
Alergia to tylko jeden z powodów powstawania pokrzywki: w tym przypadku dolegliwość wywołać mogą zarówno alergie pokarmowe, uczulenie na leki, pyłki roślinne, ale także alergie na chemikalia czy sierść.
Pokrzywka występuje także w swojej przewlekłej formie w wielu chorobach tarczycy.
Inne przykłady chorób, które mogą wywoływać pokrzywkę, to infekcje wirusowe czy grzybicze, pasożytnicze i bakteryjne, jak również choroby autoimmunologiczne.
Na powstawanie pokrzywki wpływ mogą mieć także inne czynniki, takie jak na przykład temperatura (pokrzywka cieplna), słońce, podrażnienia skóry wywołane przez ubranie.
Z uwagi na sposób i powód powstawania, wyróżnia się wiele rodzajów pokrzywki.
Pokrzywka przewlekła to każdy rodzaj pokrzywki, który u chorego trwa dłużej niż sześć tygodni. Najczęściej pokrzywka w tej formie wywoływana jest przez choroby, infekcje, reakcje na leki.
Przeciwieństwem pokrzywki przewlekłej jest pokrzywka ostra, która trwa krócej niż sześć tygodni. Najczęściej są to zmiany skórne wynikające z reakcji alergicznych i czynników fizycznych.
Pokrzywka idiopatyczna to rodzaj pokrzywki, który występuje zarówno w wersji ostrej, jak i przewlekłej. To spontanicznie występujący na ciele chorego zespół zmian skórnych, których przyczyna jest niemożliwa do ustalenia. Co ciekawe, to właśnie pokrzywka idiopatyczna zaliczana jest do nawet 70% wszystkich rozpoznanych przypadków choroby. Częściej narażone są na nią kobiety, natomiast pokrzywka u dzieci rzadziej występuje w tej formie.
Wyróżnia się także pokrzywkę polekową, która pojawia się na skutek reakcji alergicznych lub niealergicznych (kiedy na przykład leki wpływają na rozwój już istniejącej pokrzywki idiopatycznej). Pokrzywka może pojawić się po antybiotyku, ale mogą ją wywoływać także farmaceutyki innych rodzajów.
Innym rodzajem pokrzywki jest pokrzywka cholinergiczna, która powstaje w odpowiedzi na wzrost temperatury ciała. Bezpośrednio łączy się ją z pokrzywką potową. Dotyka około 10% całego społeczeństwa.
Pokrzywkę, która pojawia się w przypadku otarć i podrażnień, nazywa się pokrzywką kontaktową. Bardzo często wpływ na jej powstanie mają ubrania - nie tylko sam materiał i jego faktura, ale na przykład barwniki użyte do farbowania tkaniny.
Odmiennym rodzajem pokrzywki jest pokrzywka fizyczna, stanowiąca zbiór tych pokrzywek, które powstają w wyniku reakcji na działania środowiska, jak na przykład pokrzywka słoneczna. Czasem w szereg pokrzywek fizycznych zalicza się także pokrzywkę cholinergiczną i kontaktową.
Pokrzywkę charakteryzuje wiele specyficznych objawów skórnych, które pomagają zdiagnozować chorobę. To między innymi:
- obrzęk naczynioruchowy - podniesienie się warstw skóry i tkanki, czemu towarzyszy rumień. Pojawia się ból, który połączony jest z uczuciem pieczenia.
- bąbel pokrzywkowy - przejaśnienie w miejscu uniesienia skóry, otoczone rumieniem. Wytworzeniu się bąbli towarzyszą nie tylko wykwity, ale również uczucie swędzenia.
Inne objawy wynikają najczęściej z choroby powodującej pokrzywkę; zdarza się jednak tak, że do objawów skórnych dołączają nudności, bóle brzucha, biegunka czy podwyższona temperatura.
Pokrzywka to dolegliwość występująca na całym ciele. Nie ma nic dziwnego w pokrzywce na nogach, pokrzywce na rękach czy pokrzywce na brzuchu - bardzo często dochodzi także do powstania pokrzywki na twarzy.
Właśnie dlatego tak ważne jest monitorowanie swojego ciała i zwracanie uwagi nawet na pozornie drobne objawy.
W przypadku pokrzywki ostrej nie zawsze występuje konieczność diagnostyki i leczenia - zmiany skórne często ustępują same, wraz z upływem czasu. Nieco inaczej sprawy mają się w przypadku przewlekłej pokrzywki. By rozpoznać jej przyczyny, lekarz najczęściej rozpoczyna proces diagnostyczny od wywiadu z pacjentem.
Na bazie wywiadu i na podstawie przebytych niedawno chorób - można często ustalić powód powstania pokrzywki. W innych przypadkach lekarz może zdecydować się na dodatkowe badania, które pozwalają na rozwianie wątpliwości w zakresie stawianej diagnozy.
Do badań tego typu zalicza się OB, CRP, badanie stężenia immunoglobin IgE, ale również testy skórne oraz typowo alergiczne. W celu zawężenia przyczyn mogących powodować pokrzywkę, specjalista może zlecić również badania krwi, moczu czy tarczycy. Jeśli i one nie wskażą wyraźnej przyczyny dolegliwości skórnych - dodatkowymi sposobami diagnostyki są testy wykrywające obecność chorób autoimmunologicznych, wirusów, bakterii czy - bardzo rzadko - biopsja skóry.
Mówiąc o leczeniu pokrzywki, warto pamiętać, że leczenie objawowe to kwestia zupełnie inna od leczenia przyczyn dolegliwości.
Nie bez znaczenia są również działania profilaktyczne - jeśli obserwuje się u siebie występującą w konkretnych przypadkach pokrzywkę, warto jest przeanalizować sytuację i ocenić z czego może wynikać pojawianie się dolegliwości. Wyeliminowanie problematycznego czynnika na pewno pomoże w uniknięciu nawrotów pokrzywki!
Na objawy pokrzywki (wysypkę, ból i swędzenie skóry, rumień) można wpływać szeregiem środków. Ulgę przynosi na przykład chłodzenie skóry (zimne okłady i chłodne prysznice), kremy z dodatkiem ziół, kompresy ziołowe. Warto dodać, że leki na pokrzywkę dostępne bez recepty to między innymi maści i kremy, które znaleźć można w każdej aptece.
Przebieg choroby łagodzą też w szczególności dwie grupy leków - leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy. Te pierwsze odpowiadają za blokowanie histaminy, która w dużej mierze odpowiedzialna jest za powstawanie objawów charakterystycznych dla pokrzywki. Glikokortykosteroidy stosuje się natomiast głównie w przypadkach pokrzywki przewlekłej.
Najskuteczniejszą metodą walki z pokrzywką jest oczywiście eliminacja bezpośredniej przyczyny wykształcenia się zmian skórnych.
