Biegunka - co to takiego?
Biegunka, powszechnie nazywana także rozwolnieniem, to przypadłość, która objawia się potrzebą częstego oddawania stolca. Zakłada się, że o występowaniu biegunki można mówić w przypadku oddawania stolca więcej niż 3 razy na dobę. Cechą charakterystyczną biegunki jest także zmiana konsystencji stolca na bardziej płynną, wodnistą. W zależności od powodu rozwolnienia - w stolcu może pojawiać się w takiej sytuacji również krew czy wydzielina ropna.
Biegunka - sama w sobie - bardzo rzadko jest groźna dla zdrowia; jej ostra odmiana, trwająca od kilku godzin do kilku dni, zazwyczaj przechodzi samoistnie, a czas jej trwania spędza się dostosowując dietę do potrzeb i obficie nawadniając organizm. Nieco inaczej sprawa ma się z biegunką przewlekłą, trwającą przez co najmniej kilkanaście dni, która może być zwiastunem poważniejszych chorób lub infekcji.
Powtarzające się, częste biegunki, krew w kale - są z całą pewnością dobrym powodem do wybrania się z wizytą do lekarza.
Istnieje wiele objawów biegunki. Do najważniejszych zalicza się częstotliwość wydalania i konsystencja stolca, który - jak zauważyliśmy powyżej - przybiera bardziej wodnistą formę. Oprócz tego biegunce bardzo często towarzyszy kilka objawów, które są niezależne od przyczyn powstania problemu. Biegunce często towarzyszą objawy takie jak:
- wymioty
- gorączka
- odwodnienie
- bóle brzucha i nudności
- pogorszenie apetytu
Mechanizm powstawania biegunki
Istnieje wiele przyczyn powstawania biegunki, które uzależnione są od chorób i przypadłości, których objawem jest rozwolnienie. Wyróżnia się jednak kilka podstawowych mechanizmów, które doprowadzają do powstania tej nieprzyjemnej przypadłości.
Jednym z mechanizmów powstawania biegunki jest wydzielanie przez jelita nadmiernych ilości soli lub wody, co spowodowane jest infekcjami różnego rodzaju. Biegunkę powodować może także problem z niedostatecznym wchłanianiem przez jelito cienkie i jelito grube wody, która nagromadzona w świetle jelita wywołuje ostatecznie rozwolnienie - taki rodzaj rozwolnienia określa się jako biegunkę sekrecyjną. Jako przyczynę powstawania biegunki podaje się również nieodpowiednią perystaltykę jelit, nazywaną potocznie “ruchliwością” jelit.
Przyczyny biegunki - infekcje, zatrucia pokarmowe, choroby układu pokarmowego i inne
Jedną z najbardziej popularnych przyczyn powstawania biegunki są zatrucia pokarmowe. Najczęściej objawiają się one biegunką infekcyjną w jej ostrej formie, ustając po oczyszczeniu organizmu w ciągu następnych kilku-kilkudziesięciu godzin. Wodnisty stolec występuje w tym przypadku razem z symptomami takimi jak nudności, wymioty, gorączka.
Biegunka pochodzenia bakteryjnego jest wynikiem nieprzestrzegania zasad higieny lub spożywania nieodpowiednich pokarmów. Bakteriami zarazić można się także przez kontakt z innymi osobami przechodzącymi infekcję; tak jest na przykład z salmonellą.
Salmonella to jedna rodzaj infekcji bakteryjnej, na którą często narażeni są najmłodsi - biegunka u dzieci bardzo często jest wynikiem właśnie zakażenia pałeczką Salmonelli. Do zakażenia dojść może, oprócz kontaktów z innymi nosicielami i łamaniem zasad higieny, w przypadku spożywania zakażonych produktów, takich jak zakażone mięso, mleko, jaja, lody i desery z kremem, majonez, tatar, ale również owoce czy warzywa. Zalecenia dotyczące leczenia salmonelli zakładają głównie dostosowanie diety i nawadnianie organizmu, a w ostrych przypadkach - antybiotykoterapię.
Nieco inaczej sprawa zakażeń bakteryjnych ma się w przypadku gronkowca - gronkowcowe zatrucie pokarmowe występuje nie z powodu samego dostania się do organizmu bakterii gronkowca, a w przypadku wystąpienia specyficznych warunków, w których wydziela ona toksyny. Biegunki gronkowcowej można nabawić się, spożywając ciasta, desery z kremem, lody.
Inną występującą formą biegunki bakteryjnej jest gruźlica układu trawiennego, którą można zarazić się przez spożywanie skażonego pokarmu, lub przez kontakt z chorym.
Biegunki towarzyszą także infekcjom wirusowym - biegunki u dzieci to często wynik zakażenia rotawirusami. W większości przypadków biegunki tego typu leczy się objawowo; wyjątkiem pozostają jedynie rozwolnienia dotyczące wirusów takich jak np. HIV.
Zdecydowanie najrzadziej, mówiąc o biegunkach infekcyjnych, narazić można się na biegunkę pochodzenia pasożytniczego i grzybiczego. Te pierwsze wywołują na przykład pierwotniaki giardia lamblia lub pełzak czerwony - do charakterystycznych objawów zakażenia pasożytniczego może należeć krew i wydzielina ropna w stolcu. Te drugie, infekcje grzybicze, mogą nieleczone zaburzać pracę całego organizmu, dlatego szczególnie ważnym jest, by nie bagatelizować problemów związanych z nawracającymi biegunkami.
Infekcje bakteryjne, wirusy i drobnoustroje - mogą przyczynić się także do powstania zapalenia jelit.
