Nudności

Dolegliwości żołądkowe, takie jak na przykład zgaga, to często bagatelizowany problem. Wiele osób traktuje je jako tymczasowe dolegliwości, które samoistnie ustępują po jakimś czasie. Warto jednak pamiętać, że nierzadko pozornie błahe schorzenia mogą być symptomem dużo groźniejszych chorób, czego przykładem mogą być na przykład nudności. Skąd biorą się nudności, jak z nimi walczyć i kiedy należy zgłosić się z nimi do lekarza? To ważne pytania, na które odpowiedzi znajdziecie w naszym tekście!

Czym są nudności?

Nudności (mdłości) to nieprzyjemne uczucie, które często pojawia się u chorych przed wymiotami. Dyskomfort opisywany jako nudności występuje w okolicach żołądka i gardła, nie jest przy tym bolesny, ale zdecydowanie nieprzyjemny.

Mdłości mogą pojawiać się z wielu różnych powodów - od nadmiaru spożytego alkoholu, jako reakcja na stres czy element ciąży. W wielu przypadkach mdłości, wywołane na przykład zatruciem pokarmowym, mogą przechodzić samodzielnie, pod wpływem stosowanych domowych sposobów leczenia i leków takich jak na przykład krople żołądkowe czy ziołowe napary (mięta).

Niestety, nie można bagatelizować tego, że w określonych przypadkach mdłości mogą być nie tyle samodzielnym problemem, co symptomem choroby. Dlatego właśnie nudności, które pojawiają się pozornie bez widocznej przyczyny - powinny być możliwie najszybciej skonsultowane z lekarzem pierwszego kontaktu!

Trzeba pamiętać również o tym, że nudności - chociaż często idą w parze z wymiotami - nie zawsze do nich prowadzą. Alarmujące uczucie dyskomfortu w okolicach żołądku i gardła najczęściej objawia się dodatkowymi symptomami, jeśli faktycznie ma dojść do wymiotów.

Wskazówkami, które sugerują, że może dojść do wymiotów, są na przykład zimne poty, bladość na twarzy, ślinotok.

Przyczyny nudności

Istnieje wiele różnych powodów, które mogą wywoływać nudności.

Jedną z najczęstszych przyczyn nudności jest zatrucie pokarmowe, do którego dochodzi w przypadku spożycia zanieczyszczonej żywności. Zatrucia pokarmowe charakteryzują się gwałtownym przebiegiem, a wśród ich najważniejszych objawów wymienia się biegunkę, nudności i wymioty. Większość zatruć pokarmowych przechodzi samodzielnie, bez konieczności interwencji lekarza, jednak zatrucie konkretnymi substancjami (jad kiełbasiany, mykotoksyny) może mieć poważne następstwa dla chorego, prowadząc nawet do śmierci. Właśnie dlatego zatruć pokarmowych nie należy lekceważyć!

Inna przyczyna nudności to bóle głowy. Wiele z nich może objawiać się mdłościami, czego przykładem jest migrena. Statystyki wskazują na to, że nawet do 90% chorych na migrenę skarży się na nudności i wymioty. Nudności wywoływane są także przez urazy głowy, takie jak na przykład wstrząśnienie mózgu. Także poważne choroby, takie jak udar niedokrwienny mózgu, zapalenie opon mózgowych czy krwotok podpajęczynówkowy mogą wyróżniać się symptomami takimi jak nudności i wymioty.

Nudności mogą być także niedoborem witamin i składników mineralnych. Hiponatremia, czyli zbyt niski poziom sodu w organizmie, objawia się zawrotami i bólami głowy, które mogą prowadzić do nudności.

Wiele zaburzeń psychicznych również wiąże się z nudnościami; mdłości często mają psychogenne podłoże. Bulimia i anoreksja to najbardziej oczywiste przykłady problemów zdrowotnych łączących się z mdłościami i wymiotami.

Nie powinien dziwić także fakt, że z nudnościami łączą się liczne choroby układu pokarmowego. Mowa tu nie tylko o infekcjach, ale również na przykład o chorobie wrzodowej żołądka, chorobie refluksowej czy wirusowym zapaleniu wątroby.

Mdłości mogą pojawić się także jako oznaka zgagi, choroby lokomocyjnej, następstwo chemioterapii czy kamicy nerkowej. Nudności występują także przy niedrożności jelit i jako następstwo przyjmowania niektórych leków.

Nudności w ciąży

Mdłości to jeden z typowych i dobrze rozpoznawalnych objawów ciąży. Często to właśnie poranne nudności i wymioty są pierwszym symptomem ciąży.

Za nudności u kobiet w ciąży odpowiadają zmiany hormonalne. Okres ciąży to czas, w którym równowaga hormonalna ciała kobiety ulega dużym zmianom, co objawia się na wiele sposobów. Na szczęście - ciążowe nudności i wymioty najczęściej ustępują samoistnie, w okolicach 12 tygodnia ciąży!

Objawy nudności

Nudności często pojawiają się w towarzystwie innych objawów. Jest to niezwykle ważne; symptomy towarzyszące nudnościom często wskazują na ich przyczynę i mogą stanowić ważną informację, o którą lekarz pierwszego kontaktu na pewno zapyta w ramach przeprowadzania diagnostyki.

Na przykład zaburzenia widzenia, sztywność karku, zawroty głowy - mogą wskazywać na to, że u podstawy nudności leżą różnorodne bóle głowy, guzy czy choroby zapalne (na przykład zatok).

Mdłości połączone nie tylko z wymiotami, ale również biegunką, silnym bólem brzucha, gorączką czy bólem głowy - najczęściej stanowią objaw zatrucia pokarmowego lub chorób układu pokarmowego.

Utrata wagi w połączeniu z mdłościami i wymiotami - może wskazywać na choroby nowotworowe, choroby układu pokarmowego lub choroby pasożytnicze.

Warto jest zwrócić uwagę także na okoliczności występowania nudności, takie jak na przykład pora dnia.

Poranne nudności, na których temat informację można znaleźć powyżej, to często symptom ciąży.

Mdłości i wymioty występujące po spożyciu pokarmu mogą sugerować chorobę wrzodową, alergie albo choroby zapalne (np. żołądka).

Nudności pojawiające się po przyjęciu pozycji leżącej - to często objaw refluksu żołądkowo-przełykowego.

Powikłania nudności to ważna kwestia, na którą należy zwrócić szczególną uwagę. Wymioty - chociaż nie zawsze stanowią element nudności - mogą prowadzić do dodatkowego problemu, jakim jest odwodnienie. W przypadku na przykład zatrucia pokarmowego, które objawia się biegunką i wymiotami, pamiętać należy o regularnym nawadnianiu organizmu. W okresie zatrucia warto zwracać uwagę na objawy odwodnienia, takie jak utrata masy ciała, utrata elastyczności skóry, suchość w ustach, uczucie pragnienia, bladość skóry, bóle i zawroty głowy, a także omdlenia.

Profilaktyka - jak przeciwdziałać mdłościom

Istnieje wiele sposobów, które pomagają zmniejszyć intensywność odczuwanych nudności - lub całkowicie zlikwidować symptomy mdłości. Trzeba jednak pamiętać, że w większości są to metody objawowe, które likwidują nieprzyjemne uczucie, a nie jego przyczynę. Właśnie dlatego odpowiednia diagnostyka nawracających mdłości jest tak ważna!

Oczywistym i często stosowanym sposobem na likwidowanie mdłości jest napar z mięty albo ziela dziurawca. Obydwie rośliny wspomagają działanie układu pokarmowego człowieka swoimi właściwościami. Mięta niweluj skurcze, wzdęcia i bóle brzucha, wpływając pozytywnie na perystaltykę jelit. Dziurawiec natomiast zawiera między innymi hyperycynę, która pomaga hamować enzymy MAO, flawonoidy wspomagające układ pokarmowy oraz substancje wspomagające procesy moczopędne.

Innym działaniem profilaktycznym, które może uchronić przed nudnościami, jest stosowanie odpowiedniej diety. Przyjmowanie pokarmów lekkostrawnych, spożywanie dużej ilości warzyw i uzupełnianie diety o owoce - to krok w odpowiednim kierunku.

W ramach profilaktyki nudności należy także pamiętać o ograniczeniu spożywania konkretnych rodzajów herbaty czy kawy. Kawa może działać drażniąco na układ pokarmowy, co z kolei może wywoływać mdłości.

Nudności - kiedy zgłosić się do lekarza?

Każdy nietypowy stan, w którym doświadcza się przedłużającego się dyskomfortu, powinien stanowić wyraźny sygnał do tego, by udać się do lekarza.

Podobnie jest z nudnościami; ich częste pojawianie się może stanowić sygnał o tym, że w organizmie chorego dzieje się coś niedobrego.

Uciążliwe, silne nudności, które pojawiają się co najmniej raz w tygodniu, w połączeniu z innymi objawami (takimi jak na przykład wymioty) to z całą pewnością powód, aby odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu.

Znajdź przychodnie Jutro Medical w Twoim mieście:

• przychodnie NFZ Warszawa
• przychodnie NFZ Kraków
• przychodnie NFZ Wrocław
• przychodnie NFZ Gdańsk

Diagnozowanie nudności

Na przykładzie powyższych informacji łatwo jest zauważyć, że nudności, które mogą pojawiać się u chorego z wielu powodów, to problem, którego nie należy lekceważyć. Jak wygląda diagnostyka przypadłości, która może być powodowana przez szeroki wachlarz różnorodnych chorób?

Wstępem do uzyskania diagnozy jest wywiad lekarski przeprowadzany z pacjentem. Na podstawie objawów towarzyszących, częstotliwości problemów i innych czynników, lekarz ustala kolejne kroki procesu diagnostycznego, w którym pomaga badanie fizykalne.

By ustalić dokładną przyczynę nawracających nudności - najczęściej konieczne są dodatkowe badania, takie jak na przykład badania endoskopowe (gastroskopia, kolonoskopia), USG i tomografia komputerowa, rezonans, morfologia krwi.

Po ustaleniu przyczyny nudności - lekarz może przystąpić do leczenia przyczyny problemu.

Leczenie nudności

Leczenie nudności uzależnione jest od przyczyny, która wywołuje mdłości. Po jej zdiagnozowaniu lekarz wybiera odpowiednią formę terapii, która pozwala na wyeliminowanie problemu zdrowotnego.

Warto pamiętać jednak również o tym, że nudności można leczyć także objawowo. Pomogą w tym na przykład wspomniane wcześniej zioła, takie jak mięta. Za zwalczanie nudności odpowiadają także krople żołądkowe, które poprawiają trawienie. Pozytywny wpływ na nudności ma również imbir, polecany osobom z chorobą lokomocyjną, który można przyjmować na wiele sposobów - na przykład w formie tabletek. Polecany jest również koper włoski, który działa rozkurczowo na mięśnie przewodu pokarmowego, wspomagając trawienie i zwalczający bakterie. Innym sprawdzonym sposobem jest spożywanie migdałów, które zobojętniają kwasy żołądkowe, gwarantując tym samym znaczna ulgę w wielu dolegliwościach gastrycznych.

Nudności to niedogodność, która sama w sobie nie należy do stanów szczególnie groźnych. Mimo to warto jednak pamiętać, że mdłości nie zawsze muszą być efektem zatrucia organizmu, podrażnienia układu pokarmowego czy innych dolegliwości, które mijają same z siebie, lub pod wpływem domowych sposobów leczenia. Nudności to również sygnał organizmu, zwracający uwagę na potencjalne poważniejsze zagrożenia. Dlatego nudności, jeśli pojawiają się często i bez wyraźnej przyczyny, powinny być możliwie najszybciej konsultowane z lekarzem pierwszego kontaktu!