Choroba wrzodowa żołądka

Wrzody - co to takiego?

Wrzody to stosunkowo niewielkie ubytki w błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy o kształcie krateru. Wrzody mogą znajdować się także w innych miejscach, zazwyczaj jednak obejmują swoim zasięgiem układ pokarmowy, na co wpływ ma pepsyna, odpowiadająca za trawienie białka. Z uwagi na to, często mówi się o wrzodach trawiennych, podkreślając obecność enzymu, który bierze udział w ich powstawaniu.

Wyróżniają się zróżnicowaną wielkością - chociaż najczęściej nie przekraczają kilku centymetrów, zdarzają się też wdowy stanowiące dużo większe uszkodzenie, obejmujące fragment ściany dwunastnicy czy żołądka.

Choroba dyrektorska - co powoduje wrzody?

Choroba dyrektorska to określenie wrzodów żołądka i dwunastnicy, które stosowano w przeszłości, zakładając, że głównym powodem powstawania zmian w przewodzie pokarmowym jest stres i zmęczenie.

Współcześnie uznaje się, że wrzody powstają powodowane przez inne czynniki.

Zauważa się na przykład wpływ diety i używek na powstawanie wrzodów i innych chorób układu pokarmowego.

Tytoń, przyjmowanie leków (w szczególności leków przeciwzapalnych) może wpływać na powstawanie wrzodów. Dlatego właśnie tak ważne jest przyjmowanie leków osłonowych, które mają na celu chronić żołądek przed negatywnymi skutkami farmakoterapii.

Naukowcy coraz częściej skłaniają się także ku genetycznym przyczyną wrzodów żołądka i dwunastnicy, sugerując, że mogą stanowić one chorobę dziedziczną.

Główny winowajca odpowiedzialnym za powstawanie wrzodów jest jednak jeden - mowa tu o bakterii helicobacter pylori.

Czym jest helicobacter pylori?

Helicobacter to bakteria, która powszechnie występuje w krajach rozwijających się, a zakażenia nią powiązane są ze złymi warunkami higienicznymi i sanitarnymi. Bakteria występuje w kamieniu nazębnym, kale oraz w żołądku. Zagnieżdżony na ścianie żołądka H. pylori produkuje szkodliwe toksyny, które powodują zanik błony śluzowej żołądka.

Choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka - diagnozowanie

Powtarzające się problemy gastryczne najczęściej rozpoznaje się w oparciu o badanie endoskopowe. Nie inaczej sprawa wygląda w przypadku wrzodów - diagnozowanie choroby umożliwi gastroskopia, czyli wprowadzenie przez przełyk cienkiego przewodu zakończonego kamerą. Badanie nie należy do przyjemnych, ale pozwala na potwierdzenie diagnozy, a przy okazji na pobranie materiału ze ścianki żołądka, dzięki czemu można potwierdzić lub wykluczyć zakażenie bakterią Helicobacter pylori.

Innym badaniem wykorzystywanym w diagnozie wrzodów jest prześwietlenie przewodu pokarmowego z użyciem kontrastu. Przydatna okazuje się również tomografia komputerowa przewodu pokarmowego, w której również wykorzystuje się kontrast.

Choroba wrzodowa żołądka i choroba wrzodowa dwunastnicy - powikłania

Wrzody żołądka i dwunastnicy to bez wątpienia nieprzyjemne choroby, które dodatkowo potrafią przez wiele miesięcy lub lat uchodzić uwadze chorującego. Bagatelizowanie objawów wrzodów może spowodować przykre konsekwencje, do których należą na przykład:

• rak - w tym przypadku warto wspomnieć, że bakteria H. pylori odpowiada za większość nowotworów żołądka. Zdiagnozowaną bakterię łatwo jest wyleczyć, a dzięki temu zminimalizować ryzyko powstania raka
• zbliznowacenia po owrzodzeniach - nawet wygojone owrzodzenia mogą sprawiać problemy i przykrości, chociaż w nie tak dużym stopniu co same wrzody. Do częstych problemów związanych ze zbliznowaceniami należą wymioty, wzdęcia, kłopoty z apetytem
• perforacja wrzodu żołądka lub dwunastnicy - to jedno z najbardziej poważnych powikłań. Przerwanie wrzodu oznacza przerwanie ścianki żołądka, przez co jego treść wypływa do jamy brzucha. Jest to stan bezpośrednio zagrażający zdrowiu chorego, wywołujący zapalenie otrzewnej i wymagający natychmiastowej hospitalizacji i interwencji chirurga

Jak leczyć wrzody żołądka i dwunastnicy? Co na wrzody żołądka?

Po potwierdzeniu diagnozy wrzodów przystępuje się nie tylko do leczenia samego schorzenia, ale także jego ewentualnych przyczyn.

Biorąc pod uwagę, że większość przypadków wrzodów żołądka powodowanych jest przez Helicobacter pylori, zazwyczaj farmakoterapię rozpoczyna się od wyeliminowania bakterii, wykorzystując do tego wymienione wcześniej leki - inhibitor pompy protonowej, klarytromycynę oraz amoksycylinę.

Same wrzody można wygoić - po usunięciu przyczyny problemu pomogą w tym odpowiednie leki osłaniające śluzówkę oraz tabletki i syropy-mleczka neutralizujące kwas żołądkowy. Dawkę przyjmowanych leków tego typu warto ustalić z lekarzem.

Wymienione powyżej metody leczenia owrzodzeń są na tyle skuteczne, że współcześnie praktycznie zrezygnowano z alternatyw chirurgicznych, to jest operacyjnego usuwania wrzodów.

Wrzody żołądka i dwunastnicy - profilaktyka, dieta, domowe sposoby

Profilaktyka wrzodów to dość trudne zagadnienie; niełatwo jest wskazać na np. niedobory witamin czy minerałów, które mogą być odpowiedzialne za powstawanie wrzodów. Z uwagi na to warto skupić się na kilku kwestiach.

Po pierwsze warto postawić na regularne badania w przypadku powtarzających się problemów gastrycznych.

Pozwolą one wykluczyć obecność H. pylori w organizmie, a w razie wykrycia bakterii - szybko poradzić sobie z jej wyleczeniem.

Ważnym elementem profilaktyki większości chorób jest oczywiście dieta. Regularne, dobrze zbalansowane posiłki potrafią uchronić przed wieloma dolegliwościami. Rzucenie używek (w szczególności papierosów), ograniczenie alkoholu, picie dużych ilości wody, ostrożne dawkowanie leków - to nawyki, które wspomogą żołądek i dwunastnicę w pracy.

Chociaż “choroba dyrektorska” to określenie archaiczne, wiadomym jest, że stres szkodzi zdrowiu. Dlatego w profilaktyce wrzodów warto pamiętać o tym, by dać sobie chwilę wytchnienia oraz czas i przestrzeń do relaksu, by móc odreagować nagromadzone emocje.

O odpowiedniej diecie trzeba pamiętać nie tylko w ramach profilaktyki, ale także w trakcie leczenia choroby owrzodzeniowej żołądka i dwunastnicy. Regularne spożywanie lekkich posiłków to podstawa radzenia sobie z dietą w chorobie owrzodzeniowej. Należy także pamiętać o zrezygnowaniu z pieczenia i smażenia pokarmu na głębokim tłuszczu - wskazane są posiłki przygotowywane na parze i odpowiednio odtłuszczone (np. poprzez pieczenie w pergaminie). Bardzo dobre efekty przynoszą uwzględnione w diecie produkty wpływające na hamowanie wydzielania kwasu żołądkowego - więc na przykład naturalne, lekkostrawne tłuszcze, jak oleje roślinne, twarożek, jajka. Wszystkie potrawy, które mogą podrażnić błonę śluzową żołądka należy wykluczyć z diety. W ten sposób można z łatwością ograniczyć przykre efekty choroby owrzodzeniowej.