Trądzik to pewien rodzaj choroby skóry, dotykający znaczną część populacji. Trądzik młodzieńczy to powszechna przypadłość nastolatków w okresie dojrzewania, ale u wielu osób trądzik pojawia się także na dalszych etapach życia. Zmiany trądzikowe, niekorzystnie wpływające na estetykę naszego wyglądu, często pociągają za sobą także obniżenie samooceny i pewności siebie.
Objawy trądziku mogą być kombinacją takich problemów skórnych jak: pryszcze, zaskórniki, krosty, grudki, pseudocysty, torbiele ropne czy przetłuszczająca się skóra. Zazwyczaj uwidacznia się on w okolicach łojotokowych, stąd częste miejsca występowania trądziku: na twarzy, na szyi, na ciele, na plecach. Istnieją różne rodzaje trądziku, np. trądzik młodzieńczy, trądzik pospolity, trądzik martwiczy (swędzący) czy trądzik różowaty, który powoduje powstanie rumienia na środkowej części twarzy, z poszerzonymi naczyniami krwionośnymi oraz krostami. Trądzik nie jest zaraźliwy.
Jak powstaje trądzik - przyczyny trądziku
Trądzik powstaje na skutek zbyt intensywnej pracy gruczołów łojowych. Wytwarzany w nadmiarze łój miesza się z bakteriami na skórze oraz złuszczającym się naskórkiem, powodując blokadę porów skórnych i mieszków włosowych, a w konsekwencji – przewlekły stan zapalny skóry. Warto dodać, że chociaż trądzik zapalny to najczęściej występujący rodzaj trądziku, istnieją również formy niezapalne choroby – takie jak na przykłąd zaskórniki. Co powoduje powstawanie trądziku, jakie są jego przyczyny?
- czynniki genetyczne
- trądzik hormonalny – wpływ hormonów na zmiany trądzikowe, np. w określonych fazach cyklu miesiączkowego lub trądzik w ciąży
- zespół policystycznych jajników (PCOS) – zwiększony poziom testosteronu
- niektóre leki – głównie sterydy i leki przeciwpadaczkowe
- trądzik a palenie papierosów – niewiele osób pamięta o tym, że palenie tytoniu także zwiększa ryzyko powstania trądziku
- trądzik a jedzenie, dieta, słodycze, ostre potrawy – kwestie związane z dietetyką nie pozostają bez wpływu na trądzik. Za powstawanie trądziku odpowiadają cukry proste, braki w diecie, niedobory witamin i minerałów
Rodzaje trądziku i ich specyficzne cechy
Istnieje wiele różnych rodzajów trądziku; wyróżniają je nie tylko specyficzne przyczyny powstawania, ale także objawy oraz metody leczenia. Rozpoznaje się między innymi:
-
Trądzik kosmetyczny – przyczyny trądziku kosmetycznego to reakcją mieszków włosowych na różnorodne substancje, które znajdują się w kosmetykach, a które mogą blokować pory skóry oraz gruczoły łojowe. Jest to jedna z często występujących odmian trądziku kontaktowego, który najczęściej dotyka kobiety. Trądzik kosmetyczny bardzo często wywołują barwniki, silikony, oleje, talk. Leczenie trądziku kosmetycznego polega w dużej mierze na ustaleniu przyczyn oraz wyeliminowaniu ich z używanych kosmetyków.
-
Trądzik ropowiczy – nazywany czasem trądzikiem ropnym, to nic innego jak ciężka odmiana trądziku pospolitego. Wyróżnia się licznym występowaniem zmian na skórze, w tym zaskórników. Jego przyczyną najczęściej są zmiany hormonalne, dlatego uznaje się go jednocześnie za trądzik młodzieńczy, jednak nie jest to zasadą; na ten rodzaj trądziku chorują także osoby starsze. Znany jest z pozostawiania po sobie blizn po trądziku.
-
Trądzik młodzieńczy – trądzik młodzieńczy to często występująca forma trądziku pospolitego. Wywoływany zmianami hormonalnymi występującymi w okresie dojrzewania, wyróżnia się zróżnicowanym przebiegiem. Najczęściej diagnozuje się go na podstawie badań określających poziom hormonów takich jak testosteron czy prolaktyna. Jak pozbyć się trądziku młodzieńczego? Na szczęście istnieje wiele sposobów leczenia – od antybiotyków, przez maści, na lekach przeciwzaskórnych kończąc; dobiera się je na podstawie indywidualnych potrzeb chorego. Nieprawidłowo leczony może doprowadzić do powstania trądziku polewkowego, który występuje jako trądzik powikłaniowy.
-
Trądzik polewkowy – najczęściej występujący jako następstwo źle leczonego trądziku, ale również w wyniku reakcji na leki zewnętrzne i wewnętrzne. Rodzaj leczenia dobiera w tym przypadku lekarz dermatolog; w niektórych przypadkach wystarczy jedynie odstawić nieodpowiednio dobrane leki.
Trądzik pojawia się również w trakcie ciąży – bezpośrednią przyczyną jest w tym przypadku zachwianie równowagi hormonalnej. Niezwykle często występuje w pierwszym trymestrze ciąży, co związane jest z wydzielaniem się hormonów. Zazwyczaj cera polepsza się w późniejszych trymestrach.
Leczenie trądziku w czasie ciąży nie jest kwestią łatwą. Większość leków jest wykluczona z uwagi na dobro dziecka, dlatego do kwestii choroby lekarz musi podchodzić ze szczególną ostrożnością.
Również z okresem niemowlęctwa można powiązać problemy trądzikowe. Trądzik niemowlęcy to stosunkowo często występujący problem, najczęściej utrzymując się na skórze noworodka przez kilka pierwszych tygodni życia, objawiając się krostkami, zaskórnikami i innymi zmianami skórnymi. Przyczyny trądziku dziecięcego to zmiany hormonalne oraz zwiększone wydzielanie łoju, charakterystyczne dla dzieci. Jeśli trądzik tego typu nie ustępuje samoistnie, zazwyczaj w oparciu o opinię lekarza stosuje się łagodne kremy i maści.
Jak pozbyć się trądziku? Skuteczne rady i leczenie trądziku pospolitego
W celu zwalczania trądziku często podejmuje się leczenie wielopłaszczyznowe. Oprócz leków przeciwtrądzikowych, duże znaczenie ma także pielęgnacja skóry trądzikowej, obejmująca regularny peeling skóry oraz jej nawilżanie. Sposoby leczenia trądziku powinny zostać skonsultowane z lekarzem.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie trądziku?
Wiele zależy w tym przypadku od rodzaju trądziku, na który cierpi chory. W przypadku prawidłowo leczonego trądziku pospolitego, młodzieńczego, trądziku niemowlęcego czy trądziku występującego w ciąży, a także w innych rodzajach trądziku – owszem!
Kluczem do sukcesu jest wczesne rozpoznanie choroby i odpowiednie leczenie. Problematyczne natomiast, w innych rodzajach trądziku, jest zwiększone ryzyko powikłań, wywołanych zbyt późnym, lub nieodpowiednim leczeniem. Mowa tu między innymi o bliznach po trądziku czy przetokach.