Przyczyny zatrucia układu pokarmowego
Istnieje kilka rodzajów zatrucia pokarmowego – określają one przyczyny, które je powodują. Wyróżnia się:
- bakteryjne zatrucie pokarmowe
- wirusowe zatrucie pokarmowe
- grzybicze zatrucie pokarmowe
- pasożytnicze zatrucie pokarmowe
Zasadniczo więc przyczyną zatrucia pokarmowego jest spożycie jedzenia, w którym znajdują się szkodliwe bakterie, wirusy, grzyby lub pasożyty, takie jak salmonella, norowirusy, e.coli czy campylobacter. Skażone produkty to zazwyczaj surowe mięso, surowe jaja czy niepasteryzowane produkty mleczne.
Przyczyną bakteryjnego zatrucia układu pokarmowego jest spożywanie źle przechowywanej żywności, w której mogły wytworzyć się bakterie, takie jak wspomniana wcześniej salmonella czy gronkowiec.
Przyczyną wirusowego zatrucia pokarmowego – które stanowi częste zatrucie pokarmowe u dziecka – są najczęściej enterowirusy, rotawirusy oraz norowirusy.
Toksyny grzybów, nazywane również mykotoksynami, wywołują zatrucie pokarmowe przez pokarm, na którym znajdowała się pleśń. Często pojawiają się jako następstwo błędnych przekonań żywieniowych.
Warto podkreślić, że wykrojenie z żywności spleśniałej części wcale nie oznacza, że reszta pokarmu nie jest narażona na działanie grzyba.
Pasożytnicze zatrucie pokarmowe to natomiast następstwo spożywania źle przygotowanego pokarmu, narażonego na działanie pasożytów – np. jedzenie nie wysmażonego mięsa.
Specyficznym rodzajem zatrucia przewodu pokarmowego jest również skombrotoksizm, czyli zatrucie rybą.
Ile trwa zatrucie pokarmowe? Pocieszające jest to, że w wielu przypadkach zatrucie mija samoistnie, bez konieczności leczenia. Warto jednak mieć na uwadze, że jeśli objawy zatrucia nie ustępują przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem.
Objawy zatrucia układu pokarmowego
Zatrucie pokarmowe charakteryzuje się dość podobnymi objawami, które są jednak zależne od samego rodzaju zatrucia. Można stwierdzić, że ogólne objawy (przede wszystkim w schorzeniach żołądkowo-jelitowych) pojawiają się od kilku godzin, do nawet kilku dni po konsumpcji. Obejmują następujące symptomy:
- biegunka
- wymioty
- skurcze żołądka
- nudności
Dodatkowo objawy bakteryjnego zatrucia pokarmowego mogą wyróżniać się także niedowładem mięśni, bólami głowy, problemami ze wzrokiem – dzieje się tak na przykład wskutek intoksykacji. Zatrucie pokarmowe i zawroty głowy to para wyjątkowo charakterystyczna dla bakteryjnych
problemów układu pokarmowego.
Do objawów szczególnie niepokojących, które powinny skłonić do szybkiego kontaktu z lekarzem, należą:
- trudne do zatrzymania biegunki
- wymioty nasilające się nawet po spożyciu płynów, w tym wody
- krew lub nietypowe wydzieliny w stolcu
- przewlekły brak poprawy - mimo zastosowanych powszechnie przyjętych metod leczenia zatrucia
Leczenie zatrucia przewodu pokarmowego
Zatrucie pokarmowe w większości przypadków ustępuje samoistnie, z czasem, bez konieczności wizyty w przychodni czy w szpitalu – dlatego leczenie nie zawsze okazuje się być konieczne. Jedynie wyjątkowo ostre przypadki, takie jak na przykład zatrucie jadem kiełbasianym, wymagają konsultacji z lekarzem, a nawet hospitalizacji.
W leczeniu zatrucia powszechnie stosowany jest węgiel aktywowany, który słusznie uznaje się za doskonały środek pomocniczy osłaniający układ pokarmowy. Podobną rolę pełnią także probiotyki, które ułatwiają leczenie zatrucia pokarmowego.
W leczeniu zatrucia pokarmowego stosuje się także leczenie objawowe; na przykład występującą podczas zatrucia pokarmowego gorączkę można obniżać za pomocą kompresów czy zimnych okładów.
Określone przypadki mogą także stanowić powód do tego, by w ramach leczenia zmusić się do wymiotów, które mogą pomóc oczyścić organizm. Trzeba także pamiętać, że środki zapobiegające biegunce nie stanowią skutecznej metody na leczenie układu pokarmowego, uniemożliwiając wyzbycie się toksyn z organizmu, dlatego nie powinny być stosowane jako rozwiązanie problemu.
O ile nie istnieją typowe leki na o zatrucie pokarmowe, o tyle w określonych jego rodzajach stosuje się farmakoterapię. Przykładem może być antybiotykoterapia, której zalety wykorzystuje się czasem w leczeniu zakażenia bakteryjnego układu pokarmowego.
W trakcie samego zatrucia nie należy także stosować typowych głodówek, które miałyby trwać dłużej niż kilka godzin. Zalecane pokarmy, które można przyjmować w trakcie zatrucia, to między innymi biszkopty, suchary, kleiki i grysiki, suche pieczywo pszenne. Z czasem można spróbować włączyć do diety gotowaną marchewkę albo banany, które są źródłem wytracanego w czasie zatrucia potasu, a które zawierają także pektyny pozwalające łagodzić symptomy biegunki.
