Ropień to zebrana w przestrzeni tkankowej ropa, która pojawia się tam w wyniku zniszczenia tkanki lub zakażenia, jako efekt stanu zapalnego. Jamę ropnia wypełnia treść ropna zbierająca się pod skórą, czyli gęsta wydzielina o żółtawym zabarwieniu. Warto pamiętać, że powstanie ropnia to w pewien sposób mechanizm obronny organizmu; zasadniczo ma on na celu ograniczyć rozwój infekcji zapalnej, ograniczając rozwój zakażenia do konkretnego miejsca, produkując ropę, na którą składają się obumarłe komórki czy bakterie.
Powstawanie ropni - przyczyny choroby
Za powstanie ropnia odpowiadają w dużej mierze gronkowce, beztlenowce oraz inne elementy mikroflory. Dodatkowo ropień może także powstawać poprzez obecność ciała obcego w organizmie lub w wyniku nieprzestrzegania zasad higienicznych w czasie podawania zastrzyku. Oprócz tego różnicuje się też przyczyny powstawania ze względu na samo miejsce; i tak ropnie podskórne powstają często w efekcie oddziaływania bakterii stanowiących florę bakteryjną skóry, a ropnie powstające w tkankach głębokich tworzą się jako wynik mechanicznego urazu, powikłań, rozprzestrzeniania się bakterii przez krew czy chłonkę.
Istnieje zatem wiele różnorodnych powodów, które mogą powodować powstanie ropni. Jak wobec tego przedstawiają się same czynniki ryzyka ropnia? Bez wątpienia należą do nich:
- cukrzyca
- choroby jelita; określone typy ropni powstają jako efekt przebicia jelita lub jego uszkodzenia
- osłabienie układu odpornościowego w efekcie działania innych chorób lub leków
- choroby charakteryzujące się zmianami skórnymi, np. powstałymi wcześniej poparzeniami
Ropień – objawy stanu zapalnego
Objawy ropnia w wielu przypadkach możliwe są do zaobserwowania gołym okiem – jeśli występuje on na skórze, zwiastunem jego obecności będzie stan zapalny oraz ból połączony z obrzękiem konkretnego miejsca ciała.
Oprócz tego, do objawów klasycznych dla ropnia należą także zaczerwienienie skóry oraz jej wyraźne uwypuklenie, podniesiona temperatura ciała dookoła stanu zapalnego, ale również możliwa gorączka oraz dreszcze towarzyszące choremu. W trakcie nacisku na ropień da się również wyczuć przemieszczający się w nim płyn ropny, co można zaliczyć do objawu choroby.
Nie istnieje natomiast prosta odpowiedź na pytanie o to, czy ropień pęknie sam, uwalniając przechowywaną w jamie ropę – zależy to od rodzaju, przyczyn powstania i umiejscowienia przypadłości.
Ropień – rodzaje przypadłości
Ropień, co zostało podkreślone powyżej, to choroba dotykająca wielu miejsc w organizmie chorego, powstająca z wielu różnych przyczyn. Z uwagi na to wyróżnia się między innymi:
- ropień narządowy (czyli na przykład ropień wątroby, płuca czy mózgu)
- ropień podskórny
- ropień twarzy (w tym na przykład ropień policzków, ropień szyi, ropień nosa czy w nosie, ropień w uchu)
- ropień na pośladku (powstający często jako efekt nieodpowiednio przeprowadzonych iniekcji, np. zastrzyków domięśniowych)
- ropień okołoodbytniczy (jako wynik zakażenia bakteryjnego lub powikłanie po chorobach jelit, cukrzycy)
- ropień zęba (oraz wszystkie rodzaje ropnia pojawiające się w jamie ustnej, jak na przykład ropień podśluzówkowy, dziąsła czy przyzębia, ropień podniebienia)
- ropień pod pachą lub ropień umiejscowiony w pachwinie
Warto pamiętać o tym, że w zależności od powodu powstawania ropnia, może on występować w praktycznie dowolnym miejscu – ropień powstały w wyniku uszkodzenia tkanki może równie dobrze występować jako ropień na nodze lub innej części ciała.
Ile trwa leczenie? Diagnostyka i leczenie ropnia
Ropień bardzo rzadko wchłania się samoistnie – nie można liczyć więc na to, że przypadłość z czasem sama ulegnie poprawie.
Właśnie dlatego z ropniem warto zgłosić się do lekarza, kiedy tylko zauważy się charakterystyczne objawy problemu.
Jeśli tylko ropień znajduje się na skórze chorego, jego ocena przez specjalistę jest prosta i dostarcza jasnej diagnozy. Nieco gorzej sytuacja ma się w przypadku zmian chorobowych sytuowanych głębiej - w takim przypadku konieczne jest badanie przy pomocy USG. Jeśli umiejscowienie problemu uniemożliwia dokładny podgląd stanu zapalnego, stosuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
W związku z tym, że istnieje ogromna ilość rodzajów ropnia, nie istnieje jedna i skuteczna metoda pozwalająca się przypadłości pozbyć.
Do jednej z metod należy chirurgiczne nacięcie zmiany chorobowej, wykonywane przez lekarza, po podaniu znieczulenia ogólnego. Po wykonaniu nacięcia wydzielinę ropną pobiera się od chorego, aby później poddać ją dalszym badaniom; po usunięciu ropy i oczyszczeniu jamy, lekarz sprawdza, czy wydzielina nie zalega w innych miejscach zmian chorobowych, a następnie zabezpiecza miejsce.
Podobną formą leczenia ropnia jest drenaż, który odróżnia się jednak od metody chirurgicznej tym, że do usunięcia treści ropnej wykorzystuje umieszczone w jamie ropnia dreny. Zabezpieczone szwami dreny pozostają na miejscu przez około dobę; wyciąga się je po wydrenowaniu miejsca z ropy.
W leczeniu ropnia stosuje się także antybiotykoterapię. Antybiotyk wykorzystuje się najczęściej jako element kuracji chirurgicznej. Częstym wyborem lekarza jest w tym przypadku na przykład wankomycyna czy amfoterycyna B, jeśli przyczyną powstania choroby są zmiany grzybicze. Z uwagi na to, że leczenie drenażowe lub chirurgiczne to jedyna metoda na pozbycie się choroby - nie istnieją skuteczne metody domowe leczenia ropnia, które można by stosować we własnym zakresie.
Należy pamiętać, że ryzyko ropnia można zminimalizować – wystarczy w tym celu dbać o higienę osobistą i przestrzegać jej reguł. Unikanie uszkodzeń skóry, drobiazgowe stosowanie się do zasad przeprowadzanych iniekcji – to również ważne kroki, które warto podjąć, by ustrzec się przed przykrą chorobą.
