Niedobór witaminy B12

O witaminach mówi się nam od dziecka - ile razy rodzice kazali nam w dzieciństwie jeść warzywa i owoce albo pić dużo mleka, ponieważ były one najlepszymi źródłami witamin? Kiedy otwieraliśmy śniadaniówkę w szkole, zawsze znaleźliśmy tam jabłko lub banana. Będąc dziećmi nie zdawaliśmy sobie sprawy z objawów jakie mogą się pojawić w przypadku niedoboru witamin, ale czy teraz jesteśmy tego świadomi? Witamina B12 jest jedną z najważniejszych i niezbędnych witamin. Za co odpowiada i jakie skutki powoduje jej niedobór?

Witamina B12 - zapotrzebowanie

Witamina B12, nazywana inaczej kobalaminą, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Człowiek musi dostarczyć ją w gotowej postaci. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 u dorosłego człowieka to średnio 2 mg, więc ważne jest jej dostarczanie w odpowiedniej ilości z pożywieniem. Najczęściej możemy ją znaleźć w produktach pochodzenia zwierzęcego.

Niektórzy twierdzą, że osoby będące na diecie roślinnej są najbardziej zagrożone na niedobór witaminy B12. Jednak odpowiednio zbilansowana dieta wystarczy, aby dostarczyć organizmowi jej niezbędną dawkę. O dziwo, osoby spożywające mięso, częściej narażone są na jej niedobór.

Rola witaminy B12 w organizmie człowieka

Witamina B12 pełni wiele ważnych ról w naszym organizmie. Nie tylko bierze czynny udział w przemianach tłuszczowych, węglowodanowych i białkowych, ale również:

• jest niezbędna w procesach podziałów komórkowych poprzez udział w syntezie DNA, RNA i wielu różnych białek
• wspiera przemianę kwasu foliowego w biologicznie aktywną formę
• bierze udział w procesie powstawania czerwonych krwinek
• wspiera pracę układu nerwowego i wspomaga funkcje mózgu
• odgrywa istotną rolę w syntezie komórek (głównie szpiku kostnego)

Przyczyny niedoboru witaminy B12

Jednymi z poważniejszych objawów braku witaminy B12 są zaburzenia jej wchłaniania, które spowodowane są upośledzoną budową czynnika Castle'a lub zaburzeniami receptorów w jelicie krętym. Kolejną przyczyną może być wrodzony niedobór białka odpowiadającego za transport witaminy B12 we krwi - transkobalaminy.

Za niewielkie braki witaminy B12 odpowiedzialna może być także dieta wegetariańska lub wegańska czy nadużywanie alkoholu. Stosowanie niektórych leków również ma swój wpływ na niedobór tejże witaminy.

Objawy niedoboru witaminy B12

Objawy niedoboru witaminy B12 nie muszą się pojawiać od razu - może to trwać przez długie lata. Jej zbyt niski poziom może doprowadzić do m.in.:

• bladości, a nawet żółtaczki skóry - mała ilość witaminy B12 powoduje problemy z wytwarzaniem czerwonych krwinek, a ich nieprawidłowe budowanie i podział prowadzi do niedokrwistości megaloblastycznej, dlatego osoby posiadające niedobór tej witaminy w organizmie, mają lekko żółty odcień skóry i białek oczu, są bladzi lub cierpią na anemię;
• problemów z językiem - zapalenie języka, uczucie mrowienia i kłucia. Niedobór witaminy B12 powoduje również gładki, powiększony i ciemnoczerwony język, który na dodatek piecze;
• ciągłego zmęczenia - problemy z wytworzeniem wystarczającej liczby czerwonych krwinek powodują kłopoty ze skutecznym transportowaniem tlenu w całym ciele. Wynikiem tego jest ciągłe uczucie osłabienia i zmęczenia;
• problemów z prawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego - niedobór witaminy B12 może prowadzić do uczucia mrowienia i kłucia w kończynach;
• problemów z równowagą - nieleczone, a co gorsza niezdiagnozowane uszkodzenie nerwów spowodowane niedoborem witaminy B12 w organizmie, powoduje problemy w chodzeniu, poruszaniu się, a nawet w zachowaniu prawidłowej koordynacji;
• zaburzeń układu pokarmowego - przy niskim poziomie witaminy B12 pojawiają się biegunki, nudności, zaparcia a nawet utrata apetytu.

Przy niedoborze witaminy B12 charakterystyczne są również zawroty głowy, zaburzenia widzenia oraz gorączka. Jeżeli niedobór trwa dłużej niż trzy miesiące, często zauważa się wtedy zaburzenia depresyjne, otępienie, zaburzenia pamięci oraz zaburzenia psychotyczne i inne objawy psychiatryczne.

W jakich produktach znajdziemy witaminę B12?

Witamina B12 występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak:

• wątróbka
• jaja
• ryby sardynki
• mleko
• sery i wszelkie produkty mleczne
• małże
• pstrąg
• tuńczyk
• wołowina
• łosoś

Obawiasz się niedoboru witaminy B12? Sprawdź, jak łatwo dzięki Jutro Medical możesz skonsultować się ze specjalistą Podstawowej Opieki Zdrowotnej.

Wegańskie i wegetariańskie źródła witaminy B12

Można pomyśleć, że nie osoby, które nie spożywają mięsa i produktów pochodzących od zwierząt są najbardziej narażone na niedobór witaminy B12. Nic bardziej mylnego! Weganie i wegetarianie muszą po prostu wiedzieć gdzie mogą znaleźć jej źródła.

Produkty dla wegan to np. drożdże spożywcze, mleka migdałowe, sojowe lub kokosowe wzbogacone witaminą B12. Natomiast dla wegetarian to głównie wcześniej wspomniane jaja i produkty mleczne. Należy jednak pamiętać aby jogurty i mleka były o niskiej zawartości tłuszczu.

Jak uzupełnić niedobór witaminy B12?

Witamina B12 odgrywa istotną rolę w organizmie. Najłatwiejszym sposobem aby zapobiec jej niedoborowi jest jedzenie określonej ilości mięsa, owoców morza, drobiu, jaj czy produktów mlecznych. Jeżeli jednak nie jesz żadnego z wymienionych produktów, możesz zażywać witaminę B12 w pokarmach, które są nią wzbogacone oraz suplementować ją po wcześniejszej konsultacji z lekarzem rodzinnym i wykonaniu odpowiednich badań.

A co jeśli w organizmie jest nadmiar witaminy B12?

Nie stwierdzono, aby nadmierne spożycie tej witaminy powodowało skutki uboczne. Jej nadmiar usuwany jest z organizmy wraz z moczem. Niekiedy tylko zauważa się, że u niektórych osób, które zażywają duże dawki B12 , pojawiają się objawy uczuleniowe.

Im dłużej Twój organizm będzie borykał się z niedoborem witaminy B12, tym poważniejsze mogą być problemy zdrowotne. Bardzo ważne jest, aby szybko zdiagnozować jej niedobór, a następnie wdrożyć odpowiednią suplementację. Dzięki temu, niski poziom witaminy najczęściej mija.

Obserwuj swoje ciało i profilaktycznie wykonuj badania profilaktyczne, które sprawdzą jej poziom.