Chyba każdy zdaje sobie sprawę z pozytywnych cech witamin; wiedzę dotyczącą ich zalet większość osób przyswaja jeszcze w wieku dziecięcym. Pomimo tego kwestie związane z niedoborami poszczególnych witamin bardzo często są bagatelizowane, co może prowadzić do poważnych konsekwencji. Na szczególną uwagę zasługuje w tym kontekście witamina D3, której masowy niedobór naukowcy określają jako pandemię. Za co odpowiada witamina D3 i jak uzupełnić jej braki?

Niedobór witaminy D
Niedobór witaminy D to problem, który dotyczy większości z nas! Jego skutkiem może być m.in. senność czy ból mięśni.
- Strona główna
- /Twoje zdrowie
- /Co leczymy
- /Niedobór witaminy D
Niedobór witaminy D
Coś Cię niepokoi? Zasięgnij porady
Wizyty u lekarza rodzinnego stacjonarnie i online
Uzyskaj porady lekarskie, recepty i skierowania, zwolnienia
Bezpłatna usługa w ramach ubezpieczenia NFZ
Witaminy grupy D - rodzaje
Witaminy z grupy D to niezwykle ważne związki chemiczne, które mają ogromny wpływ na poprawne działanie organizmu każdego człowieka. Wyróżnia się wśród nich:
- witaminę D1 - czyli kalcyferol
- witaminę D2 - czyli ergokalcyferol
- witaminę D3 - czyli cholekalcyferol
Witamina D to witamina dość niezwykła; skóra człowieka jest w stanie wytwarzać ją samodzielnie (w wariancie D3), pod wpływem światła słonecznego. Z uwagi na to większość zapotrzebowania na witaminę D3 w teorii jesteśmy w stanie pokryć sami. W praktyce, pod wpływem zmian cywilizacyjnych, coraz częściej mówi się o pandemii niedoborów witaminy D, co wynikać może na przykład z trybu wykonywanej pracy (praca biurowa, z niewielkim wystawieniem na działanie promieni słonecznych, praca w systemie zmianowym, nocą).
Witaminy z grupy D rozpuszczają się w tłuszczach - dlatego wydawałoby się, że ich niedobór stosunkowo łatwo jest uzupełnić. Niestety, wbrew pozorom nie jest to wcale takie proste.
Witamina D - za co odpowiada?
Witaminy z grupy D odpowiadają za szereg niezwykle ważnych procesów zachodzących w organizmie, wśród których wymienić można:
- ochronę i wzmacnianie kości - witamina D odpowiada za gospodarkę wapniową organizmu
- wspieranie odporności organizmu, przez co obniża ryzyko wykształcenia się w organizmie niektórych chorób nowotworowych
- wspieranie wchłaniania fosforu
- zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy
- korzystny wpływ na działanie układu mięśniowego
- regulowanie pracy serca
Receptory witaminy D obecne są w większości tkanek i komórek organizmu - dlatego wymienione powyżej funkcje bynajmniej nie należą do jedynych, które witamina D pełni w organizmie człowieka. Z uwagi na to jej niedobór może mieć poważny wpływ na zdrowie.
Skąd bierze się witamina D?
Źródła witaminy D w organizmie są co do zasady dwa - te pochodzące z diety oraz te wytworzone przez skórę pod wpływem słońca.
Mówiąc o diecie, która będzie bogata w witaminę D, nie sposób nie wspomnieć o rybach. Te - a w szczególności łosoś - uznawane są powszechnie za doskonałe źródło witaminy D. Trzeba jednak pamiętać o tym, że zawartość witaminy D w rybach różni się między sobą, co udowadniają badania. Hodowane w USA łososie zawierają jedynie od 10 do 25% witaminy D3 w porównaniu z rybami żyjącymi dziko. W odróżnieniu od USA, lepiej z hodowlą radzi sobie Norwegia, gdzie bardzo często hodowane łososie karmione są olejem rybnym, co znacząco zwiększa ich zawartość witaminy D. Właśnie dlatego trzeba pamiętać o tym, by wybierać ryby ze sprawdzonych źródeł, jeśli liczy się na uzupełnienie ewentualnych braków w witaminie D. Inne źródła witaminy D to między innymi mleko, jajka, sok pomarańczowy, sery, oleje roślinne czy jogurty. Naturalnym źródłem witaminy D2 są suszone na słońcu grzyby.

Pomimo tego, że niedobory witaminy D możemy uzupełniać dietą - to właśnie słońce, nie pokarm, odpowiada w większości za obecność tego związku chemicznego w organizmie człowieka. Na syntezę witaminy mogą wpływać czynniki takie jak rodzaj karnacji, zamieszkiwany kraj (deficyty witaminy D są szczególnie dotkliwe dla osób zamieszkujących strefy klimatyczne z okresowym zaciemnieniem występującym dłużej niż kilka godzin) - jednak w większości przypadków to czynniki cywilizacyjne najbardziej utrudniają pozyskiwanie witaminy przez wystawienie na działanie promieni słonecznych.
Dzięki aplikacji Jutro Medical możesz bez wychodzenia z domu uzyskać e-skierowanie i umówić się na badania w przychodni.
Skutki i objawy niedoboru witaminy D
Z powyższych informacji wynika jasno; witamina D ma wpływ na wiele funkcji organizmu. Dlatego też nie powinno dziwić to, że jej niedobór może wywoływać wiele poważnych dolegliwości zdrowotnych. Statystyki wskazują, że niedobór witaminy D to stan, który może dotykać nawet miliarda ludzi na całym świecie. W teorii wiele z ich chorób - może brać się właśnie ze zbyt małej ilości witaminy D w organizmie
Stan określany jako ciężki niedobór witaminy D najczęściej oznacza się jako stężenie 25(OH)D poniżej 20 ng/ml. Jednak już w przypadku 20-30 ng/ml można mówić o niewystarczającym poziomie witaminy. Od 100-200 ng/ml mówi się natomiast o stężeniu nadwymiarowym i potencjalnie toksycznym.
Objawy niedoboru to nie tylko konkretne choroby, kontuzje czy infekcje - to również poczucie osłabienia, szybkie męczenie się, ból głowy, nadwaga, problemy ze snem, rozdrażnienie, bóle mięśni i kości, ogólny spadek odporności. Badanie w kierunku niedoborów witaminy D lekarz może zlecić właśnie na podstawie objawów.
Częściej witaminę D bada się jednak w oparciu o choroby towarzyszące oraz rodzaje farmakoterapii, które mogą powodować występowanie deficytów. Samego badania dokonuje się na podstawie pobranej od pacjenta próbki krwi.
Skutki niedoborów witaminy D są naprawdę liczne. Należą do nich chociażby depresja, krzywica, osteopenia, osteoporoza, obniżenie odporności, nowotwory, wypadanie zębów, nawracające stany zapalne skóry, złamania, zwyrodnienia, wypadanie włosów, powolne gojenie się skaleczeń i ran.
Jeżeli zauważysz u siebie którykolwiek z wymienionych wyżej objawów, zgłoś się do lekarza, gdyż nieleczony niedobór witaminy D może zagrażać zdrowiu. Swoją wizytę możesz zarezerwować już dziś dzięki Jutro Medical. Umów się na wizytę.
Jak uzupełnić deficyt witaminy D?
Wiedząc jak poważne konsekwencje może mieć powszechny niedobór witaminy D - warto zastanowić się nad sposobami jej uzupełnienia!
W okresie wakacyjnym dobrą metodą będą oczywiście “kąpiele słoneczne”. Na wiosnę i latem, kiedy temperatura wzrasta, a słońce utrzymuje się na niebie zdecydowanie dłużej - można z łatwością wystawić swoją skórę na działanie promieni słonecznych. Najważniejsze zasady, o których warto pamiętać w takiej sytuacji, to to, by nie przebywać na słońcu zbyt długo, jeżeli temperatura jest zbyt wysoka i odsłonić jak największy obszar skóry.

Co jednak zrobić w przypadku okresu jesienno-zimowego, kiedy słońce przebywa na niebie zdecydowanie krócej, często chowając się przy tym za chmurami, co poważnie utrudnia przyswajanie witaminy D z promieni słonecznych?
W takich przypadkach warto zwiększyć w diecie ilość produktów zawierających witaminę D, które zostały wyszczególnione powyżej. Dodatkowo - dietę warto uzupełnić o suplementy, które mogą podnieść ilość witaminy D w organizmie. Istnieje ogromna ilość środków, które mogą pomóc redukować niedobory witaminy D, jak chociażby tran.
Suplementację witaminy D należy jednak omówić z lekarzem - w niektórych przypadkach może nie być ona wskazana.
Oprócz tego, witamina D - w odróżnieniu od wielu innych witamin - rozkłada się w tłuszczach, nie w wodzie, co może utrudniać jej przyswajanie w formie suplementów. Dlatego w wyborze metody suplementowania witaminy powinien pomóc specjalista, który z jednej strony zagwarantuje, że przyjmowane środki nie będą kłócić się np. z przyjmowanymi przez pacjenta lekami, a z drugiej - nie dopuści do przedawkowania witaminy D.
- ciągłe zmęczenie
- bóle mięśni i kości
- obniżenie nastroju
- większa podatność na infekcje
- powolne gojenie się ran
Nadmiar witaminy D - czy witaminę D można przedawkować?
Przedawkowanie witaminy D jest możliwe, ale jest również niezwykle rzadkie. Do przedawkowania może dojść, jeśli przyjmiemy czterokrotnie większą dawkę witaminy D od dawki zalecanej, co najczęściej może stać się w sytuacji przyjmowania suplementów bez konsultacji z lekarzem. Nadmiar witaminy D może prowadzić do odkładania się wapnia w tkankach, co może wywoływać poważne konsekwencje. U kobiet w ciąży - jest szczególnie niebezpieczne dla płodu (mogąc prowadzić np. do chorób kości dziecka).
Objawy nadmiaru witaminy D to między innymi wymioty, bóle brzucha, zaparcia, brak łaknienia i nadmierne pragnienie, bóle głowy i oczu.
Do skutków zatrucia witaminą D należą chociażby kamica nerek, zaburzenia pracy serca czy kamica pęcherzyka żółciowego.
Zobacz też:
Choroby przewlekłe
Migotanie przedsionków (arytmia)
Migotanie przedsionków (arytmia) to groźna choroba, która objawia się zaburzeniem prawidłowego rytmu serca u pacjenta. Wyjaśniamy, jakie są jej najczęstsze objawy.
Skórne
Czyrak
Czyrak to bolesna zmiana skórna powodowana przez gronkowca złocistego. Prawidłowe leczenie czyraka zależy do właściwego rozpoznania choroby.
Zdrowie psychiczne
Nerwica
Nerwica to choroba niszcząca relacje pacjenta z otoczeniem. Sprawdź jak prawidłowo diagnozować i leczyć nerwicę.
Przekonaj się, jak wygląda opieka zdrowotna przyszłości
Poważnie traktujemy Twoje dobre samopoczucie. Pomożemy Ci nie tylko zarządzać problemami zdrowotnymi, ale też wyposażymy Cię w wiedzę i wskazówki, których potrzebujesz, aby dokonać pozytywnych zmian w kwestii zdrowia.