Depresja młodzieńcza
4 min. czytania

Depresja młodzieńcza

Depresja młodzieńcza może być trudna do rozpoznania ze względu na podobieństwo objawów do innych zaburzeń i do zachowań typowych dla okresu dojrzewania. Jak ją rozpoznać i jak wspierać młodzież?

  1. Strona główna
  2. /Twoje zdrowie
  3. /Co leczymy
  4. /Depresja młodzieńcza

Depresja młodzieńcza

Coś Cię niepokoi? Zasięgnij porady

Zły nastrój może posiadać wiele przyczyn; czasem nawet czynniki tak powszechne jak kiepska pogoda potrafią wpłynąć na jakość naszego humoru. Warto jednak pamiętać o tym, że to, co określamy jako “zły nastrój” może być również objawem wielu schorzeń. Depresja, wyróżniająca się jako przypadłość, której symptomy dotyczą między innymi samopoczucia, może pojawiać się u osób w każdym wieku - w tym również u najmłodszych. 

Zaburzenia depresyjne (znane również jako depresja) są dość powszechną grupą zaburzeń psychicznych. Objawiają się między innymi spadkiem nastroju, utratą możliwości czerpania przyjemności z czynności, które dotychczas ją sprawiały czy brakiem aktywnościami takimi jak hobby, praca i inne. Co warto podkreślić - depresja może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. 

Szacuje się, że około 4% populacji doświadcza depresji w trakcie swojego życia, w tym 5% dorosłych (około 4% mężczyzn i 6% kobiet), oraz 5,7% dorosłych powyżej 60 roku życia. 

Statystyki wskazują również na to, że około 280 milionów ludzi na świecie cierpi na depresję. Choroba występuje około 50% częściej u kobiet niż u mężczyzn. Na całym świecie ponad 10% kobiet w ciąży i kobiet, które niedawno urodziły, doświadcza depresji. 

Co roku, między innymi w wyniku depresji, ponad 700 000 osób umiera w wyniku samobójstwa. Samobójstwo jest czwartą główną przyczyną zgonów w wieku 15-29 lat, co wyraźnie zwraca uwagę na to, jak wielkim problemem jest depresja wśród nastolatków i młodych dorosłych.

Depresja - problem cywilizacyjny

Depresja, określana często jako choroba cywilizacyjna, staje się coraz poważniejszym problemem zdrowotnym, szczególnie w krajach nisko i średnio rozwiniętych. Liczba osób dotkniętych depresją stale rośnie, a jednocześnie jej diagnozowanie i leczenie pozostają na podobnym, dość niskim poziomie.

W krajach o niskim i średnim stopniu rozwoju, dostęp do opieki zdrowotnej, zwłaszcza w obszarze zdrowia psychicznego, jest ograniczony. Brak odpowiednich środków finansowych, niewystarczająca liczba wykwalifikowanych specjalistów oraz niewystarczające wsparcie ze strony rządów powodują, że wiele osób z depresją pozostaje bez właściwej opieki i leczenia.

Stygmatyzacja społeczna stanowi dodatkową przeszkodę dla osób zmagających się z depresją, zwłaszcza wśród młodych i nastolatków. Społeczne uprzedzenia i brak zrozumienia dotyczące chorób psychicznych mogą prowadzić do izolacji społecznej, utrudniając osobom cierpiącym na depresję szukanie pomocy i wsparcia.

W świetle tych informacji klaruje się obraz depresji - zaburzenia niezwykle poważnego, które ma olbrzymi wpływ na zdrowie nastolatków.

Bez stresu i bez tematów tabu. 
Twój lekarz w Jutro Medical.

Co to jest depresja młodzieńcza?

Depresja młodzieńcza to stan depresyjny występujący u osób w wieku nastoletnim, charakteryzujący się spadkiem nastroju, utratą zainteresowania codziennymi aktywnościami oraz trudnościami w funkcjonowaniu. Objawy depresji mogą być podobne do tych u dorosłych, ale u młodzieży mogą również manifestować się poprzez agresywne lub autodestrukcyjne zachowania. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapobiegania poważnym konsekwencjom depresji młodzieńczej.

Jak objawia się depresja u nastolatków? 

Obraz depresji młodzieńczej może być różnorodny w symptomach i wpływać na wiele aspektów życia nastolatków. Jednym z głównych objawów jest spadek nastroju, który może manifestować się jako uczucie smutku, przygnębienia lub pustki wewnętrznej. 

Nastolatki z depresją często tracą zainteresowanie życiem i rzeczami, które kiedyś sprawiały im przyjemność. Mogą wykazywać zmiany w apetycie, prowadzące do utraty wagi lub nadmiernego jedzenia, co może rozwijać zaburzenia odżywiania. 

Także trudności ze snem są powszechne u osób z depresją młodzieńczą, Wśród nastolatków cierpiących na zaburzenia depresyjne mogą występować problemy z zasypianiem lub nadmierna senność w ciągu dnia.

Problemy z koncentracją i pamięcią mogą utrudniać naukę i wykonywanie codziennych zadań szkolnych. Nastolatkowie z depresją często odczuwają zmęczenie i brak energii, co może prowadzić do izolacji społecznej i unikania aktywności z rówieśnikami. 

W szczególnie trudnych i zaawansowanych przypadkach depresji mogą występować myśli samobójcze i zachowania autodestrukcyjne, co wymaga natychmiastowej interwencji i wsparcia ze strony specjalistów.

Skąd bierze się depresja - jakie są przyczyny depresji u nastolatków?

Przyczyny depresji u dzieci i nastolatków są złożone i mogą wynikać z interakcji wielu różnych czynników. Jednym z głównych czynników jest biologiczna podatność, obejmująca genetyczne predyspozycje do zaburzeń psychicznych. Osoby, których rodzice cierpieli na depresję, mogą mieć większe ryzyko rozwoju tego schorzenia. Zaburzenia hormonalne związane z okresem dojrzewania mogą również wpływać na rozwój depresji u nastolatków, szczególnie u dziewcząt.

Ponadto, czynniki środowiskowe odgrywają istotną rolę w kształtowaniu ryzyka depresji u młodzieży. Traumatyczne doświadczenia, takie jak przemoc domowa, nadużywanie substancji, czy utrata bliskiej osoby, mogą prowadzić do rozwoju depresji u nastolatków. Trudności w relacjach rodzinnych lub społecznych, konflikty w szkole, a także stres związany z wymaganiami edukacyjnymi, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko depresji u młodzieży.

Nie można również ignorować czynników psychospołecznych, takich jak niskie poczucie własnej wartości, trudności w radzeniu sobie ze stresem oraz brak umiejętności radzenia sobie z emocjami. Nastolatki, które doświadczają chronicznego stresu lub napięcia w swoim życiu, mogą być bardziej narażeni na rozwój depresji.

Ważne jest również zauważenie wpływu czynników społeczno-kulturowych na rozwój depresji u nastolatków. Społeczna presja, wymogi dotyczące wyglądu czy osiągnięć, oraz presja rówieśnicza mogą mieć negatywny wpływ na psychikę młodych ludzi i przyczyniać się do występowania depresji.

Wreszcie, brak odpowiedniego wsparcia ze strony rodziny, przyjaciół czy społeczności może utrudniać radzenie sobie z problemami emocjonalnymi i zwiększać ryzyko depresji u nastolatków. Dlatego też ważne jest, aby zwracać uwagę na wszelkie czynniki ryzyka oraz świadczyć wsparcie i pomoc młodzieży, aby zapobiec rozwojowi depresji oraz umożliwić skuteczne leczenie i rehabilitację dla tych, którzy już się z nią zmagają.

Zanim udasz się do psychiatry, 
warto wykonać podstawowe badania!

Diagnozowanie depresji młodzieńczej

Adolescencja to skomplikowany proces, który często jest dla młodego człowieka dużym obciążeniem. Rolą rodzica jest uważnie obserwować poczynania nastolatka, by móc otoczyć go opieką i odpowiednio szybko wykryć objawy potencjalnych zaburzeń. 

Diagnozowanie depresji młodzieńczej wymaga zrozumienia objawów oraz uwzględnienia specyficznych cech charakterystycznych dla tej grupy wiekowej. Jedną z głównych metod diagnostycznych jest przeprowadzenie wywiadu klinicznego z nastolatkiem oraz jego rodzicami lub opiekunami. W wywiadzie lekarz może zadawać pytania dotyczące objawów depresyjnych, ich nasilenia i częstotliwości występowania.

Oprócz wywiadu klinicznego, istotną rolę w diagnozowaniu depresji u nastolatków odgrywa obserwacja zachowań oraz ocena funkcjonowania psychospołecznego. Lekarz może zbierać informacje na temat aktywności społecznej, wydajności szkolnej, relacji z rodziną i rówieśnikami oraz innych ważnych obszarów życia.

Skale oceny objawów depresji również mogą być używane do pomiaru nasilenia objawów depresyjnych u nastolatków. Te narzędzia mogą być przydatne w ustandaryzowanym ocenianiu objawów depresji oraz monitorowaniu postępów w trakcie leczenia.

W diagnozowaniu depresji młodzieńczej istotną rolę mogą również odgrywać badania laboratoryjne i obrazowe, takie jak badania krwi czy obrazowanie mózgu. Chociaż te badania nie są bezpośrednio używane do diagnozowania depresji, mogą pomóc w wykluczeniu innych możliwych przyczyn objawów, takich jak niedobory witamin, zaburzenia hormonalne czy inne choroby psychiczne.

Ważne jest, aby diagnoza depresji u nastolatków była dokładna i kompleksowa, uwzględniająca zarówno objawy depresyjne, jak i kontekst społeczny i emocjonalny. Tylko w ten sposób można zapewnić odpowiednie leczenie i wsparcie dla młodych ludzi zmagających się z depresją.

Jak pomóc nastolatkowi wyjść z depresji? Leczenie depresji młodzieńczej

Pomoc nastolatkowi w wyjściu z depresji wymaga wieloaspektowego podejścia, które obejmuje zarówno wsparcie emocjonalne, jak i profesjonalne leczenie - pamiętaj, by w przypadku podejrzenia depresji u swojego dziecka koniecznie skontaktować się z lekarzem. 

Jedną z kluczowych metod leczenia depresji młodzieńczej jest psychoterapia. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest powszechnie stosowaną formą terapii, która pomaga nastolatkom identyfikować i zmieniać negatywne myśli i zachowania, które mogą przyczyniać się do depresji. 

W wielu przypadkach konieczne może być również leczenie farmakologiczne. Leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (SSRI) lub leki trójpierścieniowe (trójcykliczne), mogą być przepisywane nastolatkom z umiarkowaną lub ciężką depresją. Jednakże decyzja o zastosowaniu farmakoterapii powinna być starannie przemyślana i podejmowana we współpracy z lekarzem psychiatrą, uwzględniając potencjalne korzyści i ryzyko związane z przyjmowaniem leków.

Ponadto ważne jest, aby zapewnić nastolatkowi wsparcie emocjonalne i społeczne w procesie leczenia. Rodzina, przyjaciele i szkoła mogą odgrywać kluczową rolę w zapewnieniu wsparcia i zrozumienia dla osoby zmagającej się z depresją. Tworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska oraz promowanie otwartej komunikacji może pomóc nastolatkowi poczuć się lepiej i bardziej zmotywowanym do leczenia.

Istotne jest także, aby kontynuować monitorowanie stanu zdrowia psychicznego nastolatka nawet po zakończeniu leczenia. Regularne sesje terapeutyczne i wsparcie społeczne mogą pomóc w utrzymaniu dobrego samopoczucia i zapobieganiu nawrotom depresji.

Co mówić, a czego nie mówić dziecku z depresją

W rozmowie z dzieckiem z depresją należy unikać bagatelizowania problemu poprzez stwierdzenia typu "to nic takiego", "inne dzieci mają gorzej" czy "przestań przesadzać". Nabijanie się z objawów depresji, takich jak smutek czy brak energii, jest również nieodpowiednie i może tylko pogłębić cierpienie dziecka. Strofowanie za wyrażanie emocji lub za trudności w funkcjonowaniu może sprawić, że dziecko poczuje się niezrozumiane i odizolowane.

Zamiast tego, ważne jest wyrażenie empatii i zrozumienia dla dziecka z depresją. Zachęcanie go do otwartej komunikacji i dzielenia się swoimi uczuciami może pomóc mu poczuć się wsparciem i zrozumieniem. Ważne jest również zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, bez oceniania czy krytykowania jego doświadczeń.

Warto również pokazywać dziecku, że jesteśmy gotowi pomóc i wesprzeć je w trudnych chwilach. Możemy oferować naszą obecność, wsparcie emocjonalne oraz zachęcać do szukania pomocy profesjonalnej, jeśli jest to potrzebne. Sposób komunikacji z dzieckiem warto także omówić z lekarzem - psychologiem lub psychiatrą. 

Podsumowanie
Depresja młodzieńcza to poważne zaburzenie psychiczne, które dotyka coraz większej liczby nastolatków na całym świecie. Objawy depresji mogą być różnorodne i wpływać na wiele aspektów życia młodych ludzi, ale zrozumienie i wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół oraz specjalistów może pomóc w diagnozowaniu i skutecznym leczeniu tego schorzenia. Ważne jest unikanie bagatelizowania problemu i wyrażenie empatii wobec osób zmagających się z depresją młodzieńczą, a także promowanie zdrowych strategii radzenia sobie z emocjami; zarówno tymi rodzica, jak i dziecka. Należy pamiętać także o tym, by zaraz po zauważeniu objawów depresji - udać się do lekarza POZ lub specjalisty w celu diagnozy i ewentualnego rozpoczęcia leczenia.

Zobacz też:

Zdrowie psychiczne

Ataki paniki

Ataki paniki to przypadłość na którą cierpi prawie 10% społeczeństwa. Jak rozpoznać napad paniki i jak sobie z nim radzić? Wyjaśniamy!

Zdrowie psychiczne

Depresja

Depresja może dotknąć osobę w każdym wieku. Dowiedz się więcej o objawach, rodzajach i sposobach leczenia tej choroby.

Zdrowie psychiczne

ADHD u dorosłych

Sprawdź jakie są najczęstsze objawy ADHD u dorosłych. Dowiedz się więcej o zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.