Myśli samobójcze
5 min. czytania

Myśli samobójcze

Jak uzyskać wsparcie i pomoc w walce z myślami samobójczymi oraz depresją? Zidentyfikuj sygnały alarmowe i działaj natychmiast w kryzysowych sytuacjach.

  1. Strona główna
  2. /Twoje zdrowie
  3. /Co leczymy
  4. /Myśli samobójcze

Myśli samobójcze

Coś Cię niepokoi? Zasięgnij porady

Samopoczucie nie jest wartością stałą - naturalną koleją rzeczy jest to, że czasem czujemy się pod tym względem gorzej lub lepiej. Trzeba jednak pamiętać, że utrzymujący się przez dłuższy czas kiepski humor może być oznaką różnych dolegliwości, takich jak niedobory witamin czy depresja. W przypadkach skrajnych depresja i inne zaburzenia wpływające na ogólne samopoczucie chorego mogą doprowadzić do pojawienia się myśli samobójczych, których nie należy bagatelizować. Skąd biorą się myśli samobójcze, co może być ich przyczyną i w jaki sposób je zwalczać? Odpowiedzi na te pytania dostarcza poniższy artykuł.

Myśli samobójcze: co robić, jak reagować?

Myśli samobójcze to poważny problem, który może dotyczyć zarówno dorosłych, osób starszych, jak i młodzieży w wieku szkolnym. Czym są myśli samobójcze? Są to natrętne myśli o odebraniu sobie życia, które mogą pojawić się w wyniku depresji, zaburzeń psychicznych, przewlekłego bólu psychicznego lub fizycznego, albo innych trudnych doświadczeń życiowych, takich jak przemoc w rodzinie czy utrata bliskiej osoby. 

Myśli samobójcze u dzieci i młodzieży często są wynikiem zaburzeń lękowych, problemów w relacjach z innymi ludźmi lub presji związanej z osiągnięciami szkolnymi.

Statystyki Światowej Organizacji Zdrowia pozostają w temacie samobójstw nieubłagane - jedna na sto śmierci na całym świecie to właśnie samobójstwo. Jak zauważa WHO, co roku więcej osób umiera z powodu samobójstwa, niż w wyniku zakażenia wirusem HIV, malarią czy przez zachorowanie na raka piersi. Statystyki z 2019 roku wskazują, że w skali roku śmiercią samobójczą umiera około 700 tysięcy ludzi. Wśród ludzi młodych (w wieku od 15 do 29 lat) samobójstwo to czwarta wiodąca przyczyna śmierci. 

Ponad dwa razy więcej mężczyzn niż kobiet umiera z powodu samobójstwa (12,6 na 100 000 mężczyzn w porównaniu do 5,4 na 100 000 kobiet). W krajach o wysokich dochodach wskaźniki samobójstw wśród mężczyzn są ogólnie wyższe (16,5 na 100 000). W przypadku kobiet, najwyższe wskaźniki samobójstw odnotowuje się w krajach o dochodach niskich i średnich (7,1 na 100 000).

Przychodnia na NFZ bez tabu. 
Odkryj Jutro Medical

Skąd biorą się myśli samobójcze? Czynniki ryzyka

Samobójstwo stanowi poważny problem społeczny i cywilizacyjny, dotykając osoby w różnym wieku, z różnych środowisk i kultur. Myśli samobójcze, czyli natrętne myśli o odebraniu sobie życia, są jednym z najbardziej alarmujących sygnałów tego problemu. 

Przyczyny myśli samobójczych mogą być różnorodne i złożone, obejmując zarówno czynniki psychologiczne, jak i społeczne.

Jednym z głównych czynników prowadzących do myśli samobójczych jest depresja. Osoby zmagające się z depresją często doświadczają obniżonego nastroju, poczucia beznadziei i braku sensu życia, co może prowadzić do myśli samobójczych. Depresja często współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak zaburzenia lękowe czy zaburzenia osobowości, co dodatkowo zwiększa ryzyko samobójstwa.

Innym ważnym czynnikiem jest stres związany z różnymi aspektami życia, takimi jak problemy finansowe, trudności w relacjach interpersonalnych, przemoc w rodzinie czy utrata bliskiej osoby. Współczesne społeczeństwo wywiera ogromną presję na jednostk, oczekując od niej wysokiej efektywności i sukcesów, co może prowadzić do poczucia przeciążenia i wypalenia zawodowego. Brak wsparcia społecznego i izolacja społeczna również przyczyniają się do pogłębiania kryzysów psychicznych.

Ponadto używanie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol i narkotyki, również może zwiększać ryzyko pojawienia się myśli samobójczych. Substancje te mogą prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, obniżenia kontroli impulsów i nasilenia objawów depresyjnych.

Myśli samobójcze mogą być także wynikiem traumy, takiej jak doświadczenie przemocy, nadużyć seksualnych czy poważnych chorób fizycznych. Osoby, które przeżyły traumatyczne wydarzenia, często borykają się z przewlekłym bólem psychicznym i trudnościami w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami, co może prowadzić do myśli o samobójstwie.

Zrozumienie, skąd biorą się myśli samobójcze, jest kluczowe dla zapobiegania samobójstwom i wspierania osób w kryzysie. Ważne jest, aby osoby doświadczające takich myśli nie były pozostawione same sobie i mogły liczyć na wsparcie zarówno ze strony bliskich, jak i profesjonalistów, takich jak psychiatrzy, psychologowie i terapeuci.

Samobójstwa i myśli samobójcze – jak je rozpoznać i pomóc?

Myśli samobójcze to rzecz jasna objaw sam w obie - często jednak towarzyszą im specyficzne stany emocjonalne i symptomy, które można dość dobrze scharakteryzować.

Z pomocą przychodzi tu na przykład omówienie zespołu presuicydalnego przez Erwina Ringela. Według tego ponad 80% prób samobójczych poprzedzonych jest rozwojem zespołu Erwwina Ringela.  

Zespół presuicydalny, opisany przez austriackiego psychiatrę Erwina Ringela, obejmuje specyficzne objawy i zmiany w zachowaniu, które mogą poprzedzać próbę samobójczą. Ringel zidentyfikował trzy kluczowe elementy tego syndromu: zawężenie, agresję skierowaną na siebie (autoagresję) oraz fantazje i myśli samobójcze.

Pierwszym elementem jest zawężenie dynamiczne, które może przybierać różne formy. Chodzi tutaj o zawężenie emocjonalne, poznawcze i behawioralne. Osoba doświadczająca tego stanu często wycofuje się z życia społecznego, unika kontaktów z innymi ludźmi i izoluje się, przybita negatywnymi odczuciami. Może także wystąpić zawężenie myślenia, gdzie osoba skupia się wyłącznie na swoich problemach i negatywnych myślach, nie widząc możliwości rozwiązania sytuacji. Taki stan prowadzi do poczucia beznadziei i bezsilności.

Drugim elementem jest agresja skierowana na siebie, czyli autoagresja. W tym kontekście, osoba zaczyna kierować swoją złość i frustrację wobec samej siebie. Może to manifestować się poprzez samookaleczenia, destrukcyjne zachowania czy silne poczucie winy i nienawiści do samego siebie. Autoagresja jest często wynikiem nieumiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami oraz braku wsparcia ze strony otoczenia.

Trzecim elementem są faktyczne fantazje i myśli samobójcze. Osoba w stanie presuicydalnym często intensywnie myśli o samobójstwie, planuje je i wyobraża sobie różne scenariusze odebrania sobie życia. Fantazje te mogą przynosić chwilową ulgę, ale jednocześnie prowadzą do pogłębiania się kryzysu psychicznego. Myśli te stają się coraz bardziej konkretne i szczegółowe, co zwiększa u osoby cierpiącej na nie ryzyko rzeczywistego targnięcia się na własne życie.

Pamiętaj o regularnych badaniach. 
Zadbaj o psychikę z pakietem „Reminder"

Myśli samobójcze: gdzie szukać pomocy?

Jeśli doświadczasz myśli samobójczych, ważne jest, abyś wiedział, że pomoc jest dostępna i warto z niej skorzystać. Istnieje wiele miejsc i form wsparcia, które mogą pomóc Ci przetrwać trudny okres i znaleźć rozwiązanie problemów.


1. Pomoc telefoniczna i internetowa:
W Polsce działa wiele telefonów zaufania, które oferują natychmiastową pomoc osobom w kryzysie. Jednym z takich numerów jest telefon zaufania dla osób w kryzysie emocjonalnym (116 123), gdzie specjaliści są dostępni przez całą dobę. Istnieją także linie dedykowane młodzieży, jak telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (116 111). Ponadto, dostępne są różne strony internetowe i czaty, gdzie można anonimowo porozmawiać z psychologiem.

2. Specjaliści zdrowia psychicznego:
Konsultacja z psychiatrą, psychologiem lub terapeutą to kolejny krok, który może okazać się nieoceniony. Specjaliści ci są w stanie zdiagnozować Twój stan, ocenić ryzyko samobójcze i zaproponować odpowiednie leczenie, takie jak psychoterapia lub farmakoterapia. Warto umówić się na wizytę w najbliższej poradni zdrowia psychicznego lub prywatnym gabinecie.

3. Szpitale i oddziały psychiatryczne:
W sytuacjach nagłych, gdy myśli samobójcze stają się intensywne i niebezpieczne, natychmiastowa pomoc może być konieczna. W takim przypadku warto udać się do najbliższego szpitala psychiatrycznego lub na izbę przyjęć, gdzie można uzyskać natychmiastową pomoc i ewentualną hospitalizację.

4. Wsparcie społeczne:
Rozmowa z bliskimi osobami, rodziną lub przyjaciółmi może przynieść ulgę i wsparcie emocjonalne. Nie bój się otworzyć i powiedzieć komuś, komu ufasz, o swoich uczuciach i myślach. Bliscy mogą pomóc Ci znaleźć profesjonalną pomoc i towarzyszyć Ci w trudnych chwilach.

5. Grupy wsparcia:
Istnieją także grupy wsparcia dla osób zmagających się z myślami samobójczymi, depresją czy innymi problemami psychicznymi. Udział w takiej grupie pozwala na wymianę doświadczeń z osobami, które przeżywają podobne trudności, co może dać poczucie wspólnoty i zrozumienia.


Pamiętaj, że sięgnięcie po pomoc to oznaka siły, a nie słabości. Nie jesteś sam w swoich zmaganiach, a odpowiednia pomoc może odmienić Twoje życie i zapobiec tragicznej decyzji.

Z jakiego wsparcia warto skorzystać, mając myśli samobójcze?

Jeśli zmagasz się z myślami samobójczymi, ważne jest, abyś nie pozostawał z tym sam i poszukał wsparcia. W Polsce istnieje wiele linii telefonicznych pomocy, fundacji oraz stron internetowych, które oferują wsparcie i pomoc osobom w kryzysie. Oto kilka z nich:
 

  • Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym (116 123)

    To całodobowa linia telefoniczna, oferująca bezpłatne wsparcie emocjonalne dla dorosłych. Specjaliści pracujący na linii udzielają porad, wsparcia psychologicznego i kierują do odpowiednich instytucji. Telefon działa przez cały rok, a rozmowy są anonimowe i poufne.
     
  • Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (116 111)

    Linia telefoniczna skierowana do dzieci i młodzieży, która działa od poniedziałku do niedzieli, w godzinach od 12:00 do 2:00 w nocy. Młodzi ludzie mogą uzyskać wsparcie w trudnych sytuacjach, porozmawiać o swoich problemach i uzyskać pomoc w radzeniu sobie z myślami samobójczymi. Rozmowy są bezpłatne, anonimowe i poufne.
     
  • Centrum wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego (800 70 2222)

    Całodobowa, bezpłatna linia telefoniczna, oferująca wsparcie dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym. Pracujący na linii specjaliści (psycholodzy, psychoterapeuci) pomagają w radzeniu sobie z trudnymi emocjami i kryzysowymi sytuacjami. Centrum Wsparcia oferuje również pomoc online poprzez czat i e-mail.
     
  • Fundacja Itaka – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych

    Fundacja Itaka prowadzi Telefon Zaufania dla Osób w Kryzysie (22 654 40 41). Linia działa codziennie od 10:00 do 18:00. Oferują wsparcie psychologiczne, pomoc w sytuacjach kryzysowych oraz doradztwo w sprawach związanych z zaginięciami. Fundacja prowadzi również kampanie informacyjne na temat zdrowia psychicznego i zapobiegania samobójstwom.
     
  • Strony internetowe i fora wsparcia:
    - www.samobojstwo.pl: Strona internetowa poświęcona tematyce zapobiegania samobójstwom, oferująca informacje, porady oraz kontakty do instytucji pomocowych.
    - www.pokonackryzys.pl: Platforma informacyjna i edukacyjna, oferująca wsparcie dla osób w kryzysie psychicznym, informacje o dostępnych formach pomocy oraz kontakt do specjalistów.

Wszystkie te instytucje i inicjatywy działają na rzecz wsparcia osób zmagających się z myślami samobójczymi, oferując różnorodne formy pomocy i wsparcia. Nie wahaj się skorzystać z dostępnych zasobów i porozmawiać z kimś, kto może Ci pomóc. Pamiętaj, że sięgnięcie po pomoc to oznaka siły i odwagi.

Podsumowanie 

Myśli samobójcze stanowią poważny problem psychiczny i społeczny, który dotyka osoby w różnym wieku i z różnych środowisk. Mogą być wynikiem depresji, stresu, traumy, izolacji społecznej oraz problemów finansowych i interpersonalnych. W Polsce dostępne jest wiele form wsparcia dla osób zmagających się z tym problemem.

Pomoc można uzyskać poprzez specjalistów zdrowia psychicznego, takich jak psychiatrzy, psycholodzy i terapeuci, którzy oferują diagnozę, terapię oraz leczenie farmakologiczne. Istnieją także linie telefoniczne, takie jak telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym (116 123) oraz telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (116 111), które oferują natychmiastowe wsparcie emocjonalne i poradnictwo.

Fundacje takie jak Itaka oraz Dajemy Dzieciom Siłę prowadzą programy wsparcia, kampanie informacyjne i edukacyjne. Strony internetowe, takie jak www.samobojstwo.pl i www.pokonajdepresje.org, oferują cenne informacje oraz kontakty do instytucji pomocowych. Kluczowe jest, aby osoby z myślami samobójczymi nie pozostawały same i czuły, że istnieją w ich zasięgu narzędzia pomocy, które mogą uratować ich życie i poprawić jego jakość.

Zobacz też:

Zdrowie psychiczne

Ataki paniki

Ataki paniki to przypadłość na którą cierpi prawie 10% społeczeństwa. Jak rozpoznać napad paniki i jak sobie z nim radzić? Wyjaśniamy!

Zdrowie psychiczne

Depresja

Depresja może dotknąć osobę w każdym wieku. Dowiedz się więcej o objawach, rodzajach i sposobach leczenia tej choroby.

Zdrowie psychiczne

ADHD u dorosłych

Sprawdź jakie są najczęstsze objawy ADHD u dorosłych. Dowiedz się więcej o zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.