tetniak-objawy-leczenie
7 min. czytania

Tętniak

Tętniak może doprowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza wtedy, kiedy dojdzie do jego pęknięcia. Jak mu zapobiegać, jakie są jego objawy i jak go leczyć?

  1. Strona główna
  2. /Twoje zdrowie
  3. /Co leczymy
  4. /Tętniak

Tętniak

Coś Cię niepokoi? Zasięgnij porady

Tętniak to poważny problem, którego konsekwencji nie można bagatelizować - w szczególności jeśli dojdzie do jego pęknięcia. Jednocześnie tętniak to przypadłość, którą można rozpoznać i zlokalizować przy pomocy odpowiednich badań; w myśl zasady “lepiej zapobiegać, niż leczyć” profilaktykę tętniaka należy bezsprzecznie brać pod uwagę. Czym dokładnie jest tętniak, skąd się bierze i jak go leczyć? To pytania, na które odpowiada poniższy tekst.

Czym jest tętniak?

Tętniak to rodzaj patologicznej zmiany w zakresie ściany tętnicy, która polega na poszerzeniu światła tętnicy. Przybiera on formę charakterystycznego pogrubienia, którą na badaniach obrazowych widać jako wyraźne wybrzuszenie.

Istnieje wiele powodów powstawania tętniaka. Zmiany mogą rozwijać się latami, nie dając żadnych oznak - dlatego profilaktyka tętniaków jest tak ważna. W większości przypadków wczesne rozpoznanie tętniaka - w połączeniu z leczeniem pozwala uniknąć najpoważniejszych konsekwencji problemu i znacząco zwiększyć szanse na przeżycie chorego.

Tętniaki powstają z wielu przyczyn, pojawiając się w różnorodnych częściach organizmu pacjenta. Między innymi ze względu na to wyróżnia się wiele rodzajów tętniaka. Ze względu na umiejscowienie tętniaka wyróżnia się:

  • tętniak mózgu - tętniak mózgu, określany czasem jako tętniaki wewnątrzczaszkowy lub tętniak naczyń mózgowych, może prowadzić do wylewu krwi do mózgu; kiedy osłabiona tętnica pęka, krew wypływa pod ciśnieniem na zewnątrz tętnicy. Tętniaki mózgu powstają głównie jako efekt wrodzonych wad, ale również pod wpływem urazów głowy.
  • tętniak tętnicy płucnej - tętniak tętnicy płucnej należy do rzadkich tętniaków, które nie występują często. Najczęściej pojawia się jako następstwo chorób płucnych.
  • tętniak tętnicy udowej - tętniak tętnicy udowej to uwypuklenie w obrębie ściany tętnicy udowej, do której dochodzi w przypadku urazów mechanicznych i zabiegów operacyjnych.
  • tętniak tętnicy nerkowej - tętniaki tętnic trzewnych i nerkowych należą do niezwykle groźnych; wskaźnik ich śmiertelności sięga nawet ¼ wszystkich przypadków. Na szczęście to dość rzadkie rodzaje tętniaka. Często pojawiają się w obszarze śledziony i wątroby, a do predyspozycji ich powstawania należą przebyte choroby.
  • tętniak tętnicy podkolanowej - tętniak tętnicy podkolanowej należy do tętniaków, które stosunkowo rzadko pękają. Może jednak prowadzić do wytworzenia zatorów, a przez to - zakrzepicy. Powstaje przez urazy, infekcje i wrodzone wady rozwoju.
  • tętniak serca - tętniaki serca określa się czasem mianem “pozawałowych”; większość z nich powstaje właśnie jako następstwo przebytych zawałów serca. Pozwałowe tętniaki lewej komory serca, szczególnie krótko po zawale, są niezwykle groźne dla życia chorego.
  • tętniak aorty - tętniaki aorty obejmują zakresem swojego występowania największą tętnicę ludzkiego ciała. Z uwagi na jej długość wyróżnia się kilka różnych tętniaków aorty, np. tętniak aorty piersiowej, tętniak aorty brzusznej czy tętniak aorty piersiowo - brzusznej. Najczęściej występujące tętniaki aorty - to tętniaki aorty brzusznej.

Jeśli natomiast weźmie się pod uwagę rodzaj występujących objawów - tętniaki dzieli się na te objawowe, bezobjawowe oraz pęknięte.

Innym sposobem kwalifikacji tętniaków jest podział ze względu na budowę ściany tętnicy. W tym przypadku mówi się o tętniakach prawdziwych i tętniakach rzekomych. Tętniaki prawdziwe to te, które pozwalają zaobserwować podczas badania faktyczne poszerzenie światła naczynia, bez rozerwania jego ścian, czyli bez pęknięcia tętniaka. Tętniaki rzekome to natomiast te tętniaki, w przypadku których doszło do przerwania ściany tętnicy, która pozostaje otoczona przez inne przylegające do niej tkanki, jak na przykład mięśnie czy tkanka łączna. Z uwagi na to - tkanki otaczające tętniaki rzekome znacząco ograniczają krwawienie.

Tętniaki kataloguje się również przez wzgląd na ich kształt. Wyróżnia się:

  • tętniaki wrzecionowate
  • tętniaki prosowate (mikrotętniaki)
  • tętniaki workowate

Tętniaki wrzecionowate stanowią wybrzuszenie w zakresie całego obwodu ściany naczynia. Mikrotętniaki to niewielkie, zdecydowanie zmiany w określonym miejscu, a tętniaki wrzecionowate - dotykają niewielkiej części ściany i charakteryzują się specyficznym kształtem.

Przyczyny powstawania tętniaków

Istnieje wiele przyczyn, które mogą prowadzić do powstania tętniaka - między innymi dlatego tętniaki pozostają dużym problemem; ciężko jest, szczególnie w przypadku tętniaków bezobjawowych, założyć ich występowanie na postawie na przykład przebytych chorób. Mimo to wskazać można kilka ogólnych powodów powstawania tętniaków. Należą do nich:

  • przebyte zawały serca - zwiększające szansę pojawienia się tętniaków pozawałowych
  • urazy - na przykład głowy, okolic jamy brzusznej, klatki piersiowej
  • miażdżyca i inne choroby powodujące osłabienie struktur ścian naczyń krwionośnych
  • przebyte infekcje i choroby
  • wrodzone wady, na przykład wpływające na osłabienie naczyń krwionośnych

Objawy tętniaków - jak rozpoznać tętniaka?

Zdecydowana większość tętniaków rozwija się bezobjawowo. Tętniaki łatwo jest przeoczyć, a ich objawy zbagatelizować, co prowadzi do ryzyka pęknięcia tętniaka. Pęknięcie tętniaka może owocować licznymi problemami zdrowotnymi, w tym - również i śmiercią chorego.

Jeśli chodzi o tętniaki mózgu (nazywane również tętniakami wewnątrzczaszkowymi lub tętniakami naczyń mózgowych), które powstają w miejscu rozwidlenia tętnic na gałęzie dalsze - rozpoznaje się je głównie u osób starszych. Objawy tętniaka mózgu to bóle głowy, rozszerzenie źrenic (czasem tylko jednej z nich), kłopoty związane z widzeniem.

Duży tętniak mózgu może uciskać sąsiednie struktury mózgu, co może prowadzić do mniej typowych objawów, takich jak na przykład zaburzenia mowy. Pęknięcie tętniaka może owocować nasileniem objawów, na przykład bólu głowy. Efektem tętniaka mózgu może być udar niedokrwienny mózgu.

Tętniak aorty piersiowej i brzusznej mogą objawiać się bólem w okolicach klatki piersiowej i pleców, a także kaszlem, podrażnieniem gardła, dusznościami. W trakcie pęknięcia tętniaka aorty - objawy nasilają się. Może dojść do silnego bólu pleców, bólu okolic żuchwy, promieniowaniem bólu na ramiona i szyję, pojawiają się duszności, spada ciśnienie, występują problemy z mówieniem i utrata przytomności.

Tętniak serca w większości przypadków charakteryzuje się przebiegiem bezobjawowym. Część chorych może jednak zaobserwować u siebie spadek sprawności fizycznej; szybsze męczenie i mniejszą wydolność fizyczną. Tętniak serca może spowodować wytworzenie się skrzepliny; w wyniku której może dojść do udaru mózgu lub niedokrwienia którejś z kończyn.
Objawem tętniaka tętnicy podkolanowej i udowej - jest najczęściej zakrzepowe zapalenie żył.

Tętniak tętnicy płucnej, jeśli występują jego objawy, charakteryzuje się dusznościami związanymi z wysiłkiem, kaszlem, chrypką i krwiopluciem.
Tętniaki tętnic trzewnych i nerkowych należą do dość dobrze znanych nauce tętniaków. Ich powstawanie łączy się z nadciśnieniem czy miażdżycą, wiadome jest też to, że pęknięcie tętnicy może wywołać na przykład wstrząs hipowolemiczny. Objawami tętniaka mogą być nadciśnienie, bóle brzucha i krwiomocz.

Jeżeli zauważysz u siebie niepokojące objawy, nie zwlekaj i zgłoś się do lekarza rodzinnego lub internisty. Swoją wizytę możesz zarezerwować już dziś dzięki Jutro Medical. Umów się na wizytę.

Pęknięcie tętniaka - najgroźniejsze powikłania

Największym zagrożeniem związanym z tętniakami jest ryzyko ich pęknięcia. W takiej sytuacji pojawia się najczęściej silny ból umiejscowiony w okolicach położenia tętniaka. Co może być efektem pęknięcia tętniaka?

  • krwotok wewnętrzny
  • udar mózgu
  • atak padaczki
  • zawał serca
  • wytworzenie się skrzepliny
  • powstanie tętniaka rozwarstwiającego

Jak łatwo zauważyć - pęknięcie tętniaka może prowadzić do poważnych problemów, w tym - zgonu. Jak wobec tego diagnozować i leczyć tętniaka?

Diagnostyka - jak wykryć tętniaki?

Problemem rozpoznawania tętniaków jest ich częsta bezobjawowość. Nie oznacza to jednak, że brakuje badań, które pozwalają na zdiagnozowanie tętniaka u pacjenta - wprost przeciwnie!
Do badań wykorzystywanych w ramach diagnozowania tętniaków wymienia się między innymi:

  • badanie ultrasonograficzne (USG)
  • rezonans magnetyczny (MRI)
  • badanie radiologiczne (RTG)
  • angiografię tętnic
  • tomografię komputerową

Leczenie tętniaków

Leczenie tętniaka uzależnione jest od wielu kwestii - mowa tu między innymi o wielkości tętniaka czy jego położeniu.

  • tętniak aorty piersiowej - jedną z metod leczenia tętniaków aorty piersiowej jest przyjmowanie leków obniżających ciśnienie. Alternatywą jest leczenie chirurgiczne.
  • tętniak tętnic mózgowych - oprócz operacyjnej metody chirurgicznej - tętniaki mózgowe leczy się poprzez zabieg neuroradiologiczny znany jako embolizacja.
  • tętniak aorty brzusznej - stosuje się leki obniżające ciśnienie krwi lub operację chirurgiczną.

Pamiętaj - nie diagnozuj sam swojego problemu! Twoje objawy wcale nie muszą mówić o danej chorobie. Zacznij od wizyty u swojego lekarza pierwszego kontaktu.

Tętniaki - chociaż potencjalnie śmiertelne w swoich skutkach - należą do tych chorób, których efekty można zminimalizować. Podstawą profilaktyki jest oczywiście to, by nie bagatelizować ewentualnych objawów tętniaków i regularnie poddawać się badaniom, które pozwolą wykryć zmiany w obrębie tętnic. Chociaż badania w kierunku diagnozowania tętniaków niekoniecznie należą do rutynowych - warto co jakiś czas zdecydować się na ich wykonanie, by móc w spokoju cieszyć się dobrym zdrowiem!

(I70 – I79) Choroby tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych

Tętnice to nieprzepuszczalne naczynia krwionośne, których zadaniem jest dystrybucja krwi do serca i narządów. Stany chorobowe tętnic często powiązane są ze złym stylem życia; nieodpowiednimi nawykami żywieniowymi czy stosowaniem używek takich jak papierosy. Miażdżyca, jedno z częstych schorzeń tętniczych, powstaje właśnie w wyniku wymienionych powyżej czynników. Inne choroby tętnic to na przykład tętniaki czy zakrzepy. Choroby tętnicze mogą prowadzić do ciężkich powikłań w postaci martwicy kończyn, zawałów serca czy wylewów, w efekcie skutkując trwałym upośledzeniem lub śmiercią; właśnie dlatego tak ważne jest ich wczesne wykrywanie i leczenie.

Zobacz też:

Choroby przewlekłe

Kardiomiopatia takotsubo

Kardiomiopatia takotsubo znana jest również jako choroba złamanego serca. Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać objawy, przyczyny i sposoby leczenia tej choroby.

Choroby przewlekłe

Choroby serca

Choroby serca to zespół przewlekłych dolegliwości dotykających jeden z najważniejszych organów w naszym ciele. Jak poprawnie diagnozować i co powinniśmy wiedzieć o chorobach serca - wyjaśniają eksperci Jutro Medical.

Choroby przewlekłe

Dusznica bolesna

Dowiedz się więcej o dusznicy bolesnej (dławicy piersiowej) - schorzeniu serca, które powoduje ból w klatce piersiowej i duszność. Artykuł omawia przyczyny, objawy, diagnostykę, sposoby leczenia oraz czynniki ryzyka.