Chociaż choroby cywilizacyjne to grupa schorzeń, na które rokrocznie zapadają miliony osób na całym świecie - wciąż bywają bagatelizowane przez chorych. Diagnozowanie chorób tego rodzaju utrudnia też to, że w wielu przypadkach objawy łatwo jest przeoczyć. Podobnie sytuacja ma się w przypadku nadciśnienia tętniczego, które w większości przypadków uznaje się za chorobę powodowaną przez czynniki środowiskowe. Jak rozpoznać nadciśnienie, czym objawia się choroba i jak z nią walczyć - odpowiedzi na te pytania znaleźć można w poniższym artykule!
To również może Cię zainteresować:
Nadciśnienie tętnicze - co to takiego?
Ciśnienie krwi to nic innego jak siła nacisku, którą krew krążąca w organizmie wywiera na ściany tętnic. Chociaż ciśnienie ulega ciągłym zmianom (zarówno długo-, średnio-, jak i krótkookresowym) w zależności od wielu różnych czynników, można określić jego prawidłową, średnią wartość. Dla osoby dorosłej norma to 120 mm Hg ciśnienia skurczowego i 80 mm Hg ciśnienia rozkurczowego.
Jak łatwo się domyślić - wartości wykraczające poza przyjętą normę to świadectwo podwyższonego ciśnienia. Powyżej 140 mm Hg ciśnienia skurczowego i 90 mm Hg ciśnienia rozkurczowego - rozpoznaje się nadciśnienie tętnicze.
Nadciśnienie tętnicze to problem łatwy do zdiagnozowania, jednak trudny do uchwycenia. U wielu chorych objawy nadciśnienia nie występują - dopiero rozwijające się w wyniku nadciśnienia choroby, mogą być odpowiednią wskazówką świadczącą o tym, że coś jest nie tak z ciśnieniem krwi w organizmie.
Nadciśnienie to problem, który - według najnowszych danych - może dotykać nawet co trzeciego dorosłego polaka. Z uwagi na to warto pamiętać o tym, by nie zaniedbywać regularnych pomiarów ciśnienia. Wcześnie wykryty problem z nadciśnieniem pozwala uniknąć powikłań.
Rodzaje nadciśnienia tętniczego
W zależności od wyniku pomiaru wyróżnia się kilka typów nadciśnienia. Określają one stopień zaawansowania choroby.
-
I stopień nadciśnienia tętniczego charakteryzuje się ciśnieniem skurczowym w zakresie od 140 do 159 mm Hg i ciśnieniem rozkurczowym w zakresie 90-99 mm Hg.
-
II stopień nadciśnienia dotyczy stanu, w którym wyniki pomiaru ciśnienia wynoszą: 160-179 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 100-109 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego.
-
III stopień nadciśnienia to stan, w którym ciśnienie skurczowe wynosi powyżej 180 mm Hg, a ciśnienie rozkurczowe - powyżej 110 mm Hg.
Nadciśnienie tętnicze - skąd się bierze?
Nadciśnienie tętnicze powodowane jest przez kilka różnych czynników. Według statystyk większość przypadków nadciśnienia tętniczego to nadciśnienie pierwotne, pojawiające się bez wyraźnie sprecyzowanej przyczyny. Podejrzewa się, że za nadciśnienie pierwotne odpowiadają czynniki środowiskowe (stres, nadwaga, używki) i genetyczne.
Nadciśnienie wtórne to z kolei rodzaj nadciśnienia, który stanowi objaw lub powikłanie innych schorzeń. Nadciśnienie mogą wywoływać na przykład choroby nerek i tętnic nerkowych, choroby nowotworowe, zespół Cushinga i zespół Leśniowskiego-Crohna.
Powikłania nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze to choroba powszechna - nie oznacza to jednak, że jest dla chorych niegroźna. Statystyki WHO wskazują na to, że nadciśnienie to pośrednia przyczyna wielu przedwczesnych zgonów w skali roku. Nic w tym dziwnego, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że nieleczone może prowadzić do miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zawału serca i udaru mózgu. Nieleczone nadciśnienie jest w stanie doprowadzić do upośledzenia funkcji wielu kluczowych organów, takich jak na przykład nerki.
Poważne konsekwencje nieleczonego nadciśnienia są szczególnie szokujące w kontekście tego, jak łatwo jest zbadać ciśnienie. Właśnie dlatego warto pamiętać o tym, by nie bagatelizować pomiarów ciśnienia oraz objawów nadciśnienia.
Dużym problemem w diagnostyce nadciśnienia jest to, że bardzo często choroba nie wywołuje wyraźnych objawów. Pomimo tego, z całą pewnością szczególną uwagę zwracać należ na symptomy takie jak:
- uderzenia gorąca i potliwość
- problemy ze snem
- zawroty i bóle głowy
- kołatania serca
Nieleczone nadciśnienie jest w stanie spowodować poważne konsekwencje zdrowotne, które mogą przejawiać się innymi objawami, wskazującymi na rozwijające się powikłania.
Jak wykonać pomiar ciśnienia?
Warto podkreślić, że badanie ciśnienia można wykonać we własnym zakresie, bez konieczności wychodzenia z domu. Umożliwiają to urządzenia do pomiaru ciśnienia, które bez większego problemu zakupić można w sklepach w niskiej cenie.
Dokonując pomiaru ciśnienia w warunkach domowych warto jest pamiętać o kilku zasadach. Do najczęściej popełnianych błędów podczas pomiaru ciśnienia należą:
- mierzenie ciśnienia po wysiłku
- mierzenie ciśnienia po posiłku
- nieodpowiednie ułożenie ręki (w trakcie pomiaru łokieć powinien być podparty, a mięśnie ramienia - rozluźnione)
- nieodpowiednie dopasowanie mankietu aparatu pomiarowego do obwodu ramienia
Pomiaru warto dokonywać w neutralnym pomieszczeniu, które nie będzie zbyt chłodne lub ciepłe. W trakcie pomiaru należy zachować spokój, lepiej też powstrzymać się od rozmów.
Profilaktyka nadciśnienia tętniczego
Biorąc pod uwagę to, że wiele przypadków nadciśnienia tętniczego powodowanych jest przez czynniki środowiskowe - na powstawanie choroby można mieć wpływ. W profilaktyce nadciśnienia szczególnie ważna jest dieta, którą stosuje się także w bezpośrednim leczeniu choroby.
Dieta w połączeniu z regularnymi ćwiczeniami oraz rezygnacja z używek - potrafi ustrzec przed wieloma kłopotami zdrowotnymi.
W profilaktyce i leczeniu nadciśnienia warto pamiętać o tym, by z diety wykluczyć sól, która przyczynia się do powstawania nadciśnienia. Zrezygnować trzeba też z posiłków typu fast-food - te warto zastąpić świeżymi owocami i warzywami. W przypadku nadwagi należy dążyć do zredukowania masy ciała. Dieta bogata w błonnik, kwasy tłuszczowe, witaminy i minerały, z niską zawartością cholesterolu - jest w stanie skutecznie obniżyć zbyt wysokie ciśnienie tętnicze krwi.
W diecie na nadciśnienie warto uwzględnić takie produkty jak: chude mięso (np. kurczak), tłuste ryby morskie, nasiona, orzechy, owoce, warzywa, produkty zbożowe, jajka, odtłuszczony nabiał.
Dla osób chorujących na nadciśnienie przygotowano również gotowe modele diety, które ułatwiają dopasowanie posiłków do potrzeb chorego. Popularną dietą opartą o badania nad nadciśnieniem jest DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension), która zakłada spożywanie dużej ilości warzyw, owoców i pokarmów pozbawionych tłuszczu. Nie tylko obniża ona nadciśnienie, ale również redukuje cholesterol.
Diagnostyka i leczenie nadciśnienia
Podstawą rozpoznania nadciśnienia jest badanie ciśnienia. Następnie, po wstępnym potwierdzeniu diagnozy, przychodzi czas na rozpoznanie rodzaju nadciśnienia. Większość osób dorosłych (około 90%) cierpi na nadciśnienie pierwotne - mimo to każdorazowo trzeba wykluczyć podwyższone ciśnienie wywoływane przez inną chorobę.
Jeśli diagnostyka potwierdzi nadciśnienie wtórne, lekarz rozpocznie farmakoterapię w kierunku rozwiązania przyczyny problemu. Bardzo często za nadciśnienie odpowiadają guzy nadnercza, choroby nerek, problemy hormonalne, inne leki.
Jeśli diagnostyka potwierdzi nadciśnienie pierwotne - konieczna będzie zmiana stylu życia. Wprowadzenie opisanej wyżej, zdrowej diety, redukcja stresu, porzucenie używek, aktywność fizyczna - wszystkie te czynniki z całą pewnością będą miały doskonały wpływ na zdrowie chorego, nie tylko w kontekście walki z nadciśnieniem, ale również ogólnego samopoczucia.
Dodatkowym elementem leczenia będzie farmakoterapia. Podejmując się walki z nadciśnieniem pamiętać trzeba o tym, że leczenie przypadłości wymaga od chorego bardzo dużo samozaparcia. Leki stanowią uzupełnienie całości terapii i samo spożywanie tabletek może nie dać pełni rezultatów. Do leków najczęściej wykorzystywanych w terapii nadciśnienia należą diuretyki (leki moczopędne), blokery kanału wapniowego, beta-blokery, inhibitory konwertazy angitensyny.
Nadciśnienie to problem, który dotyka dziesiątek milionów osób na całym świecie. Pomimo tego, że stanowi dobrze znaną jednostkę chorobową, bagatelizowanie nadciśnienia nadal prowadzi do śmiertelnie groźnych powikłań, których można by uniknąć. Zdrowy tryb życia oraz regularne badanie ciśnienia - to podstawowe elementy profilaktyki nadciśnienia, które pozwolą uchronić się przed chorobą lub wykryć ją na tyle szybko, by nie doprowadziła do poważnych zmian w organizmie.
(I10 – I15) Choroba nadciśnieniowa
Choroba nadciśnieniowa to stan ciągłego podwyższonego ciśnienia tętniczego w organizmie chorego. Nadciśnienie wpływa na działanie wielu organów, w tym między innymi mózgu czy nerek; właśnie dlatego powikłania choroby mogą być niezwykle poważne. Objawy nadciśnienia to między innymi bóle głowy, problemy ze snem, kłopoty z koncentracją czy kołatanie serca. Ryzyko nadciśnienia można zminimalizować stosując się do zdrowej diety, kontrolując odpowiednią wagę ciała, wykonując codzienne ćwiczenia. W leczeniu nadciśnienia konieczne jest zażywanie odpowiednio dobranych przez lekarza środków farmakologicznych.
