Opryszczka ust i narządów płciowych to powszechny, ale i wstydliwy problem, z którym zmaga się wiele osób - zarówno kobiety jak i mężczyźni, osoby interseksualne, niebinarne czy transseksualne. Zakażenie opryszczką narządów rozrodczych dotyka ok. 5-10% kobiet w wieku prokreacyjnym na całym świecie. Co ciekawe większość pacjentów nie jest świadoma choroby. Towarzyszy jej wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak: swędzenie, pieczenie czy bolesne pęcherze i owrzodzenia. Jest ona wywołana przez wirusy HSV 1 i HSV 2. Opryszczka miejsc intymnych, na której skupimy się w poniższym artykule jest przenoszona drogą płciową. Czy może stać się groźna dla naszego zdrowia? Dowiedz się tego oraz w jaki sposób wygląda jej leczenie i zapobieganie nawrotom.
Czym jest opryszczka narządów płciowych?
Opryszczka to nazwa ogólna dla wszelkich zakażeń opryszczkowych. Przybierają one różne formy i atakują określone miejsca i narządy w organizmie. Za opryszczkę narządów płciowych odpowiada wirus opryszczki typu 2 - HSV2 (Herpes Simplex). Chorobę najczęściej diagnozuje się jako weneryczną. Wyróżniamy również wirusa opryszczki pospolitej typu 1 - HSV1, który powoduje tak zwaną opryszczkę wargową, objawiającą się infekcją w okolicach twarzy, jamy ustnej (najczęściej jest to opryszczka na ustach) i górnej części ciała.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia?
Opryszczką narządów płciowych można zarazić się poprzez bezpośredni kontakt z nosicielem. Może odbyć się to poprzez nieprawidłowo zabezpieczony kontakt seksualny - oralny lub analny, jak i również używanie tych samych ręczników lub innych przedmiotów osobistych co osoba zarażona. Opryszczka genitalna powoduje ból oraz zmiany skórne, które ze względu na wilgotność miejsc zlokalizowane są głównie w obrębie okolic intymnych - narządów płciowych, odbytu i jamy ustnej. Schorzenie dotyka wszystkich osób, bez względu na płeć. U osób z macicą opryszczka narządów płciowych najczęściej pojawia się na wargach sromowych, pochwie i szyjce macicy, a nawet skórze wokół odbytu. Natomiast wśród mężczyzn powoduje zmiany skórne napletka, żołędzi, prącia lub pośladków. Warto być również świadomym, że jest to choroba, która może być też przekazana podczas naturalnego porodu, kiedy to noworodek styka się ze środowiskiem kanału rodnego oraz narządów rodnych matki. Opryszczka narządów płciowych u kobiet ciężarnych niesie ze sobą poważne niebezpieczeństwo, z powodu ryzyka zakażenia płodu. Wówczas przeniesienie wirusa opryszczki może trwale go uszkodzić.
Jak objawia się opryszczka narządów płciowych?
Opryszczka narządów płciowych może przebiegać bezobjawowo - bez objawów klinicznych, a mimo to w trakcie stosunku seksualnego jest przekazywana drugiej osobie. Charakterystyczne objawy choroby są raczej łatwe do rozpoznania przez lekarza specjalistę. Zmiany pojawiają się głównie w okolicach błon śluzowych, pośladków i odbytu. Pierwsze objawy ogólne, które są już zauważalne w kilka dni od kiedy doszło do zakażenia wirusem opryszczki narządów płciowych to:
Inne objawy wirusa które mogą nam doskwierać to:
- powiększenie węzłów chłonnych w pachwinach,
- ból podczas oddawania moczu i wydalania kału,
- gorączka z dreszczami,
- uczucie rozbicia.
- opryszczka może również objawiać się upławami z pochwy.
Jeżeli zauważysz u siebie pierwsze objawy, omów je jak najszybciej z lekarzem. Wczesne rozpoznanie opryszczki narządów płciowych i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia zmniejsza ryzyko przenoszenia się choroby. Zdarza się, że u niektórych pacjentów dochodzi do notorycznego nawracania niepokojących objawów, jednak są one mniej uciążliwe niż za pierwszym razem.
Kiedy uaktywnia się wirus?
Przechorowanie i wyleczenie infekcji nie powoduje, że uodparniamy się na wirusa. Po wywołaniu zakażenia pierwotnego, wędruje on do neuronów czuciowych w okolicy krzyżowej kręgosłupa i tam pozostaje w postaci utajonej przez wiele lat. W sprzyjających warunkach może dojść do nawrotów opryszczki. Należą do nich:
- ogólne osłabienie,
- spadek odporności organizmu,
- niedobór witamin - szczególnie C i witamin z grupy B,
- gorączka,
- zmiany hormonalne - nadczynności, niedoczynności tarczycy,
- przegrzanie lub przemarznięcie organizmu,
- może uaktywnić się w trakcie ciąży.
W leczeniu opryszczki narządów płciowych najczęściej stosuje się leki przeciwwirusowe. Przyjmuje się je doustnie lub miejscowo. Leczenie powinno zostać wdrożone najszybciej jak to możliwe, od razu kiedy zauważymy, że pojawiają się objawy zakażenia. Tylko wtedy unikniemy bolesnych pęcherzy i szybciej wrócimy do normalnego życia codziennego. Leki, pomagające złagodzić jej objawy zawierają przede wszystkim acyklowir. Stosuje się go zarówno w przypadku wirusa wywołującego opryszczkę pospolitą jak i miejsc intymnych. Czas leczenia i przyjmowania leków uzależniony jest od tego na jakim etapie rozwoju są objawy. Zwykle trwa ono od 5 do 7 dni.
W warunkach domowych leczenie opryszczki narządów płciowych polega na:
- Stosowaniu nasiadówek z sodą (3-5 razy dziennie).
- Noszeniu bawełnianej, luźnej bielizny.
- Zachowaniu odpowiedniej higieny i suchości miejsc intymnych.
- Zażywaniu kąpieli z dodatkiem olejku geraniowego.
- Stosowaniu żel z aloesu na bolące owrzodzenia.
- Utrzymanie odpowiedniej diety pozbawionej orzechów, czekolady czy ryżu (zawierają dużą ilość argininy). Powinna ona natomiast zawierać produkty z dużą ilością cynku np. jajka, mleko, pestki dyni czy czosnek.
Poprzez stosowanie tych sposobów możemy zapewnić sobie łagodniejszy przebieg objawów opryszczki narządów płciowych.
Najistotniejszym elementem profilaktyki jest poinformowanie partnera seksualnego o byciu nosicielem wirusa. Osoby chore z opryszczką narządów płciowych powinny też używać prezerwatywy podczas stosunku, gdyż zmniejsza to ryzyko zakażenia. Również unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych może uchronić nas przed infekcją.
